سفرنامه

کتاب قطار مهاراجه مجموعه خاطراتی کوتاه از استادان ، شهرها و مردم هند است که کمتر از کسی شنده شده است و درون مایه طنز دارند که مربوط به اقامت 5 ساله در هند و سفر به شهرهای مختلف خاطرات شیرینی از آدم هایی است که با آنها برخورد داشته ام.

«پاریس از دور نمایان شد»، توصیف شهر پاریس به روایت مسافران قاجاری است که علی اکبر شیروانی، آنها را گردآوری کرده است. چند ویژگی خاص، سفرنامه‌نویسی در دورۀ قاجار را رونق داد. بهبود شرایط حمل و نقل را می‌شود مهم‌ترین ویژگی دانست. قطار و اتومبیل سفر را تسهیل کرد و از رنج و زمان سفر کاست. از سوی دیگر دورۀ قاجار مصادف شد با دورۀ اول استعمار غرب. تاجران و سیاستمداران کشورهای غربی، منظم و با برنامه به کشورهای شرقی سفر کردند و رفته‌رفته پای مسافران شرقی به غرب را گشودند. روایت مسافران غربی از شرق در دورۀ پیش از قاجار دیده می‌شود اما در دورۀ قاجار بود که شیوع روایت‌گری مسافران شرقی از غرب آغاز شد.

در این کتاب که به کوشش خانم پریدخت سپهری جمع‌آوری شده، شرح حال سهراب به قلم خودش، همراه با آثار و عکس‌هایی عمدتاً منتشر نشده از او چاپ شده است: - خاطرات سفر ژاپن - نامه‌ها - غزلیات و اشعار و یادداشت‌هایی درباره اطاق آبی، تفکرات زیر درخت، حسرت پرواز، مرگ پدر، تولد و ... که جملگی نشان از روح حساس و لطیف و دید تیزبین و ظریف او دارند، و بی گمان برای شناخت او بهترین راهنما هستند.

نویسنده: منصور ضابطیان
نشر: مثلث

منصور ضابطیان، مجری و روزنامه نگار مشهور ایرانی که علاقه ی زیادی به جهان گردی و سفر نیز دارد، در راستای انتشار سفرنامه های خود، کتابی با نام سه رنگ منتشر ساخته که شرح سفر او به کشور مورد علاقه اش ایتالیاست و این کشور اروپایی را از منظر آشپزی و غذا در فرهنگ عامه مورد بررسی قرار داده است. سه رنگ با عنوان فرعی خود که غذانوشت های سفر ایتالیا می باشد، به سه رنگ پرچم این کشور اشاره داشته و پر از داستان های مفرح از گردشگری و تعاملات منصور ضابطیان می باشد. نویسنده در مورد انگیزه اش برای انتخاب این موضوع اشاره می کند که ایتالیا علاوه بر هنر و فرهنگ منحصر به فرد، یکی از معروف ترین کشورها در زمینه ی داشتن غذاهای خوش طعم و دلپذیر می باشد و همواره از غذاهای ایتالیایی به عنوان سمبل تنوع و نوآوری یاد می شود. از طرفی این سفر یک ماهه نیاز به یک رشته ی ثابت داشت که اتفاقات آن را به هم پیوند بدهد؛ بنابراین ضابطیان تصمیم گرفت تا این رشته را از جنس خوراکی های خوشمزه انتخاب کند و مشاهدات و رویدادهای سفر را از رفتن به بازار تا تهیه ی غذا و سرک کشیدن به آشپزخانه و در قالب دورهمی هایی که برای صرف غذا صورت می گرفت، روایت کند. نگارش کتاب از سبکی ساده و صمیمی برخوردار است و نحوه ی روایت اتفاقات در کنار عکس ها و گرافیک کلی اثر، سبب می شود تا عطر دلپذیر انواع پاستا و پیتزا از لا به لای صفحات کتاب، به مشام خواننده رسیده و حین آشنایی با غذاها و آشپزخانه های ایتالیایی، ذائقه ی او را کمی غلغلک بدهد.

لندن شهری مهم و بسیار زیبا است که از گذشته دور، به عنوان یک منطقه جهانگردی شناخته می‌شد. معماری زیبای خانه‌ها و بناهای مختلف، ساعت بیگ بن که در اوج شکوه، سال‌ها است زمان را به مردم نشان می‌دهد و رودخانه زیبای تایمز همه و همه از جمله مسائلی هستند که مردم جهان را به سوی لندن می‌کشانند. کتاب آسمان لندن زیاده می بارد روایت مسافران دوره قاجار از این شهر است و تجربه رویارویی آنان با یک غافلگیری زیبا که تجربه‌اش کرده‌اند و در قالب نوشته‌ها، خاطرات و سفرنامه‌هایشان، این غافلگیری را با ما نیز به اشتراک گذاشته‌اند علی اکبر شیروانی، مجموعه روایت‌های مختلفی را گردآوری کرده است. مردم و مسافران مختلف، تجربه ورود خود را به آن شهر نوشته‌اند و تاریخ را هم بیان کرده‌اند. خواندن کتاب آسمان لندن زیاده می بارد، می‌تواند مانند سفری به دل تاریخ باشد. دوباره از سر گذراندن تجربه‌هایی که مردم، روزی و حتی قرنی پیش از سر گذرانده‌اند و هنوز، به واسطه ثبت شدن روی کاغذ، همچنان پرشور و زنده‌اند.

شهرها خودِ فردی و خودِ جمعی ما هستند که گاهی دچار خستگی و گاهی شادی. ما بهانه‌های زیادی می‌تراشیم برای غم و شادی و همواره کسی یا چیزی را باعث این موضوع می‌دانیم اما به نظر می‌رسد منشأ بی‌آرامی و آرامش، بیش از جهان بیرون در درون ماست. شهرها خودشان را در ما، در رفتارهای جمعی ما، در کردار اجتماعی ما و در حیات روزانه ما نشان می‌دهند و ما خودمان را به شکل‌های گوناگون پیدا می‌کنیم. از ایام کهن تاکنون از راه‌های شایع خودشناسی دوری از محل سکونت بوده است و اهمیت سفر نیز در پیوندی است که میان مسافر و مبدأ و مقصد سفر حاصل می‌شود. ما عزم سفر می‌کنیم و اولین چیزی که به دوش می‌کشیم خودمانیم و به شهر و سرزمینی دیگر می‌رویم که خودمان را به آن عرضه کنیم و در معرضش قرار گیریم تا تراش بخورد این خودِ یک‌جانشسته. مسافر در بازگشت به شهرش خودِ دیگری سوغات می‌آورد و این از هرآنچه به سوغات می‌گیرد مهم‌تر است. مجموعه «تماشای شهر» کارنامه خودجوئی تنی چند از گذشتگان نه چندان دور و نه چندان نزدیک است.