مقالات

پژوهش هایی در زمینه ی کتاب و نقد کتاب
کتاب‌پژوهی شامل دو بهره است: «کتاب و نویسندگی» و «کتاب‌ها و نویسندگان». در بهره‌ی اول از مسائلی چون ادبیات ارتجالی، از بیشترنویسی تا بهترنویسی، حقوق خواننده، کتاب استاندارد، ادبیات لافزنی، حشو قبیح، و مسائلی دیگر از این دست سخن رفته است. بهره‌ی دوم مشتمل است بر نقد و معرفی چند کتاب، از جمله: دانشنامه‌ی امام علی (ع)، دانشنامه‌ی امامت به گزارش اهل سنت، ترجمه‌ی الحیاه، دایره‌المعارف تشیّع، فرهنگ شاعران زبان پارسی و نهج‌البلاغه‌ی الثّانی.

این مقاله‌ها، بخشی از مقاله‌هایی است که در خلال سال‌های تدریس نویسنده و تحقیق در قلمرو عرفان، به فکرش رسیده و نوشته است؛ و البته فکر نمی‌کرده است که روزی به این صورت در یک کتاب منتشر شود. اگر پاره‌ای از مطالب در چند مقاله با موضوع و مضمون متفاوت تکرار می‌شود، به سبب از دست رفتن استقلال مقاله‌ها در نتیجه‌ی وابسته نمایی آن‌ها در یک کتاب است.

علاقمندان خواندن رمان ­های داستایفسکی در کشورمان اکنون و با گذشت بیش از 150 سال این فرصت را یافته ­اند تا کتاب یادداشت‌های داستایفسکی بر جنایت و مکافات را بخوانند که بسیاری از فنون و تمهیدات روایی، شخصیت ­پردازی و گسترش مواد خام داستانی پیش از نگارش نهایی این رمان را می ­توان در آن مشاهده کرد. تغییرات فراوانی نسبت به رمان در این یادداشت‌های دیده می ­شود که در رمان منتشر شده وجود ندارند: روایت اول شخص راسکلنیکف، تغییرات بنیادی در شخصیت­ های مهم رمان و حتی حذف و اضافات مهمی که کاملاً پیداست ذهن داستایفسکی را به خود مشغول کرده بودند اما او هیچ­گاه مجال نیافت آن­ها را در نسخه نهایی رمان اعمال کند. حذف و اضافات بسیار شگفتی ساز و حیرت ­انگیز…

"از این لحاظ" کتابی است به قلم یکی از نامدارترین مترجمان کشور، "نجف دریابندری"، که قسمت کوچکی از کتاب به مطالب ترجمه شده به قلم او و بخش عمده ی کتاب به پیش گفتارهایی که بر این ترجمه ها نوشته، اختصاص داده شده است. این پیش گفتارها به صورت پراکنده در کتب مختلفی که با ترجمه ی "نجف دریابندری"، منتشر شده در دسترس اند اما در کتاب "از این لحاظ" تمامی این مقدمه ها به صورت یکجا در اختیار مخاطب قرار گرفته است. اهمیت جمع آوری این مقدمات در یک کتاب به این دلیل است که "نجف دریابندری"، در اکثر آثار و مقالات ترجمه شده ی خود، علاوه بر ارائه ی یک بیوگرافی دقیق از نویسنده ی اثر، مهم ترین و اصلی ترین دیدگاه های او را نیز به خواننده معرفی می کند و به این ترتیب عصاره ای از مفیدترین مطالبی را که خواننده باید در مورد نویسنده ی مد نظرش بداند، به او ارائه می کند. "وداع با اسلحه" و "پیرمرد و دریا" از "ارنست همینگوی"، "قضیه ی رابرت اوپنهایمر" و نمایش نامه و اسناد تاریخی از "هاینار کیپهارت"، "چنین کنند بزرگان" از "ویل کاپی"، "رگتایم" و "بیلی باتگیت" از "ای.ال. دکتروف"، "سرگذشت هکلبری فین" از "مارک توین"، "بازمانده ی روز" از "کازوئو ایشی گورو"، "پیامبر و دیوانه" از "جبران خلیل جبران"، "آنتیگونه" از "سوفوکلس"، "خانه ی برنارد آلبا" از "فدریکو گارسیا لورکا"، "تاریخ فلسفه ی غرب" و "قدرت" از "برتراند راسل"، "متفکران روس" از "آیزایا برلین"، "افسانه ی دولت" و "فلسفه ی روشن اندیشی" از "ارنست کاسیرر" تنها بخشی از مطالبی هستند که از "نجف دریابندری" در کتاب "از این لحاظ" گردآوری شده اند و می توانند برای طرفداران ادبیات، فلسفه و تاریخ بسیار جالب توجه واقع شوند.

ثربخشی عملیاتی و راهبرد، هر دو برای عملکرد برتر، که در نهایت، هدف اصلی هر سازمانی است، ضروری­اند. ولی روش عمل این دو بسیار متفاوت است: شرکت فقط زمانی می‌تواند عملکرد بهتری نسبت به رقبا داشته باشد که تمایزی پایدار ایجاد کند. شرکت باید ارزش بیشتری به مشتریانش عرضه کند یا ارزشی معادل را با قیمتی پایین­تر خلق کند و یا هر دو را انجام دهد. نتیجه­ی چنین امری، به شکل سودآوری بیشتر در حساب سود و زیان شرکت منعکس می­شود. یعنی ارائه­ی ارزش بیشتر، به شرکت اجازه می­دهد که قیمت متوسط بیشتری تعیین کند. علاوه بر این، کارایی بیشتر به هزینه­ی متوسط پایین­تری منجر می­شود. در نهایت، همه‌ی تفاوت­های بین شرکت­ها از نظر هزینه یا قیمت، از صدها فعالیت مانند دریافت سفارش مشتریان، مونتاژ محصولات نهایی و آموزش کارکنان مشتق می‌شوند که این فعالیت­ها برای طراحی، تولید، فروش و تحویل کالاها و خدمات نیاز است. اجرای فعالیت­ها، هزینه­هایی را در بردارد و انجام دادن این وظایف به شکلی کاراتر از رقبا، مزیت هزینه­ای را برای شرکت به ارمغان می­آورد. به همین ترتیب، تمایز، هم از انتخاب فعالیت­ها و هم از چگونگی اجرای آنها ناشی می­شود. بدین ترتیب، فعالیت­ها اجزای اساسی مزیت رقابتی به شمار می­روند. مزیت داشتن یا نداشتن، از همه­ی فعالیت‌های شرکت ناشی می­شود، نه از برخی فعالیت­های محدود شرکت. اثربخشی عملیاتی به معنای اجرای بهتر فعالیت­ها در مقایسه با رقباست. اثربخشی عملیاتی، کارایی را در بر می­گیرد ولی به آن محدود نمی­شود. این مفهوم به هر تعداد از روش­هایی اشاره دارد که باعث می‌شوند شرکت از ورودی­هایش استفاده­ی بهتری کند. برای نمونه این کار را با کاهش ضایعات و یا تولید سریع­تر محصولات بهتر انجام دهد. در مقابل، جایگاه‌یابی راهبردی به معنای اجرای فعالیت­هایی متمایز از رقبا و یا اجرای فعالیت­های مشابه با رقبا، به شکلی متفاوت است. تفاوت­های زیادی در مقوله­ی اثربخشی عملیاتی در میان شرکت­ها وجود دارد. برخی شرکت­ها قادرند در مقایسه با دیگران، از ورودی­هایشان، ستاده­های بیشتری به دست بیاورند، زیرا این شرکت­ها تلاش­های زائد را حذف می­کنند، فناوری پیشرفته­تری را به کار می­گیرند، انگیزه­ی بهتری برای کارکنانشان ایجاد می­کنند و یا بصیرت بهتری درباره‌ی مدیریت فعالیت­های خاص و یا مجموعه­ای از فعالیت­ها دارند. چنین تفاوت‌هایی در اثربخشی عملیاتی، جایگاه سودآوری بهتری را نسبت به رقبا رقم می­زنند؛ زیرا این تفاوت­ها بر هزینه­ی نسبی و سطوح تمایز، تأثیر می‌گذارند.

برای اطمینان از اینکه مدیرانی که تفکر طراحی دارند از شروع فرایند هراس نداشته باشند، یا از دست زدن به کاری که در آن تجربه‌ی کمی دارند، ناامید نشوند یا به دلیل نیاز داشتن به استخدام مشاور طراحی بیرونی معطل نشوند، کاتالیزورهای نوآوریِ هانسون، آماده­ی کمک به هر گروهِ کاری بودند؛ کمک برای ساختن پیش‌نمونه‌ها، انجام دادن آزمایش و یادگیری از مشتریان. البته، خطر کمبود کاتالیزور هم وجود داشت؛ بنابراین، هانسون محدودیتی برای دسترسی به آنها وضع کرد. از مدیران انتظار می‌رفت که کلاً ۲۵ درصد از زمانشان را برای پروژه‌های بزرگ اینتوییت صرف کنند. هانسون ارتباط نزدیکی با مدیرانی داشت که با کاتالیزورها همکاری می‌کردند تا مطمئن شود که کاتالیزورها فقط به مشکلات بزرگ مدیران رسیدگی می‌کنند. او متوجه شد که برای پیشرفت در طراحی، مربیان باید مسؤول سه یا چهار موفقیت چشمگیر و تأثیرگذار در سال باشند.