فلسفه

در رمان راز فال ورق، هانس توماس و پدرش، با هدف یافتن مادر هانس به سفری با خودرو به دور اروپا، از نروژ تا یونان، می روند. هانس توماس در طول مسیر، کتابی اسرارآمیز دریافت می کند: شرح حال شگفت انگیز ملوانی که کشتی اش در سال 1842 در جزیره ای عجیب به گل می نشیند. اما این قصه ها چطوری با هم جور درمی آیند؟ مرد کوچوکی که دائما سر و کله اش پیدا می شود، چه کسی است؟ و چرا هانس توماس قبل از دانستن ماجرای ناپدید شدن مادرش، باید از گذشته ای بسیار دور اطلاعاتی به دست آورد؟ رمان راز فال ورق که دارای ساختاری اپیزودیک است، اتفاقات فانتزی و واقعی، قصه های پریان و تاریخ خانوادگی را در هم می آمیزد. این اثر که سرشار از سوالاتی در خصوص معنای زندگی است، مخاطبین خود را وادار به تأملی دوباره درباره ی معنای زندگی شان می کند. کتاب راز فال ورق در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «یوستین گوردر در این کتاب نیز چون اثر پرآوازه دیگرش، دنیای سوفی توانایی ادبی خود را در آمیختن جهان‌های واقعی و تخیلی و جهش از یکی به دیگری و نیز درهم بافتن داستانی پر فراز و فرود را با پرسش‌هایی فلسفی و هستی‌شناختی، نشان می‌دهد. سفر هانس و پدرش از نروژ تا یونان سفری واقعی است اما در ضمن آن، هانس کتابی جادویی با نوشته‌هایی ریز پیدا می‌کند که در آن چهره‌های روی ورق جان می‌گیرند و ماجراهای خیالی این کتاب مینیاتوری با داستان زندگی خود او درهم می‌آمیزند و در خلال آن، تاملات متفکرانه پدرش او را با مسائل بزرگ حیات آشنا می‌سازد.» در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «شاید در باغ با یک مریخی برخورد نکنی، اما به احتمال زیاد روزی با خودت برخورد خواهی کرد. روزی که این اتفاق بیفتد نیز احتمالا از ترس جیغ کوتاهی خواهی کشید، و چنین واکنشی کاملا درست است چون این قضیه که تو درک کنی یک موجود زنده ساکن در یک سیاره، برجزیره ای کوچک در کاینات هستی، هر روز برایت اتفاق نمی‌افتد.» این کتاب را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

غلامحسین ابراهیمی دینانی زادۀ ۱۳۱۳، فیلسوف ایرانی است. عمده شهرت او به علت پژوهش در حکمت اشراق و سهروردی و احیای آن در سال‌های اخیر است. دینانی با بررسی تمامی آثار و نوشته‌های شیخ شهاب‌الدین سهروردی تاکنون چندین کتاب مهم در رابطه با فلسفه و افکار این فیلسوف ایرانی نگاشته‌ است. هم‌اکنون استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، دانشگاه مذاهب اسلامی و دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به تدریس فلسفه است. ابراهیمی دینانی همچنین عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران است.

در باب تشریح حقوق و فلسفه ی آن، محمدعلی موحد یکی از اعجوبه های زمان محسوب می شود. وی با تسلط کامل به امور حقوقی ابتدا خود حق و سپس فلسفه ی آن را برای مخاطب شرح می دهد و خواننده را از مرتبه ی شناخت حقوق ذاتی و ابتدایی اش تا تعالی و تکامل اندیشه و حق و حقوق شهروندی همراهی می کند. کتاب در هوای حق و عدالت، اثر این تاریخ نگار و حقوق دان برجسته ی معاصر، بیش از همه چیز قصد آشنایی مخاطب با حقوق خود را دارد و این امر را از طریق آشناسازی خواننده با فرهنگ اروپا و خط و مشی آنان در مساله ی حقوق شهروندی محقق می سازد. مخاطب با خواندن این اثر تا حد زیادی با دیدگاه اندیشمندان بزرگ نظیر ژان ژاک روسو، کانت، جان لاک و دیگران آشنا می شود. در فصل های این کتاب با مواردی نظیر تعریف و چیستی حق، تعاریف حق و انصاف و عدالت و قانون و ارتباط آنان با هم و با دولت، تعامل سیاست و دیانت با بهره گیری از خطوط فکری ابوعلی سینا و ابن خلدون، جهان و انسان مدرن، سیر سیصد ساله ای در مفهوم حقوق طبیعی و تکامل آن به حقوق بشر، تعاملات نوین حق و قانون، دیدگاه های نو در مبحث عدالت، استفاده ی نابجا از قدرت و حکومت و زیر پا نهادن حق و سو استفاده از اختیارات، بحث جهانی حقوق بشر و بسیاری موارد دیگر سخن به میان آمده است. سرانجام برای آشنایی بیشتر مخاطب با حقوق شخصی و شهروندی، اعلامیه ی حقوق بشر و عهد و میثاق های جهانی در انتهای کتاب بیان شده است.

کتاب شوخی، رمانی نوشته ی میلان کوندرا است که به داستان زندگی مردی به نام لودویک یان می پردازد. این اثر، ماجراهای اتفاق افتاده برای لودویک از دوران بلوغ تا 37سالگی را پی می گیرد اما به صورت خطی این اتفاقات را روایت نمی کند و در عوض، بر چگونگی تأثیر کارهای یان بر دیگران و اطرافیان نزدیک به او تمرکز دارد. این رمان درخشان که درباره ی عشقی نافرجام و انتقامی به ثمر نرسیده است، در بسیاری از موارد به خاطر اشارات و مفاهیم سیاسی اش مورد توجه قرار گرفته است. اما اکنون، پس از گذشت چندین دهه از انتشار اولیه ی کتاب و سال ها پس از فروپاشی حکومت دست نشانده ی چک اسلواکی، می توان این اشارات سیاسی را آزادانه تجزیه و تحلیل کرد و آن ها را جزء ارزش های کتاب به حساب آورد. رمان شوخی، اثری بزرگ، تفکربرانگیز و تکان دهنده است که به مسئله ی جاودانه ی هستی انسان، نگاهی نو می اندازد.

میلان کوندرا، نویسنده‌ی اهل چک که از 1975 در تبعید خودخواسته به فرانسه رفت. یکی از بحث‌انگیزترین نویسندگان حال حاضر دنیاست. او سال‌‌هاست به زبان فرانسه می‌نویسد چرا که خودش را نویسنده‌ای فرانسوی می‌داند و تاکید دارد که که آثارش باید در رده‌ی ادبیات فرانسه مطالعه شود. کوندرا در آثار داستانی‌اش مفاهیم مهم فلسفی را در قالب روایت‌های جذاب، مبتنی بر روابط انسانی، ارائه می‌کند. او در کنار خلق رمان‌ها و داستان‌‌های کوتاه درخشان. آثاری مهم درباره‌ی رمان و روایت داستانی نوشته شده است. وصیت خیانت‌ شده مقاله‌ای در 9 بخش است که در آن میلان کوندرا ردپای تحول رمان را از رابله تا کافکا پی می‌گیرد و بین ادبیات و موسیقی خطی موازی می‌کشد.

زندگی ادوارد سعید را شاید بتوان کهن‌الگوی زیست روشنفکری در جهان سوم دانست. سعید که بسیار تحت تأثیر آرا و اندیشه‌های میشل فوکو بود، با کاربست نظریه گفتمانی وی، کوشید از تقابل شرق و غرب شالوده‌شکنی کند و نقش دانش غربی را در کمک به فرایند استعمار شرق افشا کند. کتاب حاضر با قرار داده سعید در یک بافتار پست‌مدرن و تأکید بر تأثیرپذیری او از فوکو و گرامشی، می‌کوشد آرای او را در خصوص همدستی قدرت و دانش غربی مورد توجه قرار دهد و شرحی راه‌گشا از توجه او به انگیزه‌های سیاسی پنهان در آثار هنری و ادبی غرب در نگارش تاریخ جعلی برای توجیه استعمار شرق ارائه کند.