سید مهدی شجاعی نویسنده نام آشنای معاصر در تازهترین اثر خود با عنوان «جوشن حسینی» با استعانت از این عنوان 1000 عبارت کوتاه شامل متن صلوات و سلام بر امام حسین (ع) مکتوب کرده است. این عبارتها در کتاب در کنار موزون بودن و تولید شده با نثری که شجاعی سالهاست با آن به نگارش ترجمههای خویش از ادعیه و نیز بازنویسیهای داستانهای کهن مذهبی مشغول است؛ در هر بند خود صفاتی از امام حسین (ع) را روایت میکند و در ادامه به یکی از تاثیرات زیست و حیات ایشان بر زندگی و زیست انسانی پس از ایشان اشاره دارد.
سلام بر تو ای اباعبداللّه. سلام بر تو ای فرزند رسولالله. سلام بر تو ای فرزند امیرالمؤمنین و فرزند سید امامان و جانشینان پیامبر. سلام بر تو ای فرزند فاطمه؛ سرور زنان جهانیان. سلام بر تو ای خون خدا و فرزند خون خدا و ای تنهای برگزیده مظلوم سلام بر تو و بر آن جانها که به مقام فناء در تو رسیدند. از من بر همه شما سلام؛ سلام جاودانه خدا، تا آن زمان که من زندهام و تا آن زمان که روز و شب باقی است. یا اباعبدالله! چه دهشتناک است داغ تو. و چه عظیم و سترگ است سوگ تو بر ما و بر تمامی مسلمانان.
عمدهترین مشکل انسان معاصر، قطع پیوند و ارتباطش با آفریدگار و حامی اصلی اوست. ریشهٔ همهٔ فجایع و مصائب روزگار ما این است که سایهٔ خدا بر سر فرد و جامعه، نادیده انگاشته میشود و انسان، با همهٔ ناتوانیاش میخواهد عنان اختیار خود و عالم را به دست بگیرد. این است که هر روز، درماندهتر از پیش، یأس و پوچی و سرگردانی و نیست انگاری را تجربه میکند. کسی که به یک قدرت لایزال متکی است، هرگز درمانده نمیشود. کسی که محبوبی را با همهٔ وجود دوست میدارد، میپرستد و ستایش میکند، هرگز انگیزهاش را برای ادامهٔ حیات، از دست نمیدهد. کسی که محبت پروردگار را به خویش، درک میکند و خود را هر لحظه، مورد لطف و عنایت و رحمت میبیند، به پوچی نمیرسد. کسی که قادر متعال را مدام بر کردار و گفتار و پندار خویش، شاهد و ناظر میشمرد، مرتکب خلاف نمیشود و پای در مسیر انحراف، نمیگذارد. کسی که دستش را به دست پرورندهٔ بیهمانند خویش، سپرده است، هرگز گم نمیشود، سرگردانی نمیکشد و سر از ناکجاآباد در نمیآورد. و... دعا جادهای است که انسان را به خالق خویش متصل میکند. مناجات، شریان حیاتی است که خون زندگی را در رگهای انسان، میدواند. دستهای راز و نیاز، نردبانی است که انسان زمینی را به خدای آسمانی، میرساند و نیایش، برای روح، کار قلب را میکند. هوای تازه عبودیت را میگیرد و آلودگیهای ناشی از مناسبات زمینی را تصفیه میسازد. و این کتاب مناجاتی است با خداوند مهربانمان، با سادهترین کلام و زیباترین واژگان.
خدا تنها کسی که اگر یک قدم به سویش بردارید، ۱۰ قدم به سوی شما جلو میآید و اگر به سمتش بروید، به سمت شما میدود. خدا تنها کسی است که اگر از شما محبت ببیند، زیر دینتان نمیماند و با قدردانی شگفت و بینظیرش شما را شرمنده میکند. خدا مال همه است! مجموعه مناجاتهای کوتاه نوشته سید مهدی شجاعی است که با موضوعات گوناگون نوشته شده است. ساختار متنی این مناجاتها یادآور حس دعا برای مخاطبان است و شجاعی با تکیه بر صفات رحمانیت عام خداوند در عالم هستی و تعمیم آن به ساختارهای مختلف زیست انسانی، دعاوارههای کوتاهی را خلق کرده که برای طیف وسیعی از مخاطبان شنیدنی و خواندنی است. خدا تنها محبوبی است که محبان خود را تر و خشک میکند. خدا تنها سلطانی است که دلش با بخشیدن خنک میشود نه با تنبیه کردن. خدا تنها کسی است که دشمنانش را هم بر سر سفره اطعامش مینشاند و به منکران و تکذیبکنندگانش هم روزی میدهد. این کتاب روایتهای زیبایی است از مناجات با خدا. این کتاب رابطه شما با خداوند را قویتر خواهد کرد.
در مجموعۀ شکوه شعر شیعی به معرفی و ارائۀ اشعار ولایی، یعنی شعری که به مدح یکی از معصومین شیعه اختصاص دارد، به همراه شرح و توضیحات شاعران شیعی در دورههای مختلف پرداخته میشود. در کتاب اشعار ولایی حزین لاهیجی ما به سراغ شاعری رفتیم که با توجه به پیشینۀ پژوهشی چند دهۀ گذشته (بهویژه تکنگاری دکتر شفیعیکدکنی باعنوان شاعری در هجوم منتقدان) شخصیت و شعر او حداقل برای پژوهشگران و علاقمندان سبک هندی تا اندازهای آشناتر از برخی شاعران دیگر همدورۀ او است؛ با این وجود، بررسی حجم قابلتوجهی از اشعار آیینی این شاعر قرن دوزاده فارسیزبان (1103-1180ق) به صورت یکجا و متمرکز تا به حال مورد توجه نبوده است.
این کتاب یک مثنوی بلند در 240 بیت و در رابطه با موضوع عاشوراست. گاهی در میانه این مثنوی، غزلیاتی به چشم می خورد، به همین علت می توان قالب این اشعار را مثنوی غزل که یکی از قالب های رایج شده در میان شاعران پس از انقلاب اسلامی است، خواند. وزن این مثنوی، وزنی است که آثار مشهور و مهمی همچون «هفت پیکر نظامی» در قالب آن سروده شده است؛ وزن «فاعلات مفاعلن فعلن» از لحاظ ریخت آوایی و چیدمان هجاهای آن به زبان گفتار و محاوره نزدیک است و در اصطلاح ادبی به آن «وزن خوش رکاب» می گویند. سرودن این شعرها در دو مرحله انجام گرفت. شاعر در ابتدا در سال 1389 حدود 40 بیت از آن را سروده و بعد از یک وقفه در محرم سال 90 مابقی آن را سروده شده است. پرونده این شعر هنوز هم نزد شاعر بسته نشده است و وی هر از گاهی ناگفته هایش را به این منظومه اضافه می کند. در نگاه عارفانه شاعر به واقعه کربلا و عاشورا در ابتدا نسبت خود با هستی را مشخص کرده و سپس از آن منظر به بیان رویداد عاشورا می پردازد و باید گفت که آقای ولیئی نیز از همین منظر به سرایش اشعار این کتاب پرداخته است. تفاوت عمده این کتاب حاضر با کتاب عمان سامانی در این است که عمان در گنجینه اسرار به نوعی مقتل گویی نیز انجام داده است، اما ما در اشعار قربان ولیئی جزییاتی از واقعه عاشورا مشاهده نمی کنیم.
کتاب خر پژوهی مجموعه اشعار طنز ابوالفضل زرویی نصرآباد، شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز ایرانی است. او با اسمهای مستعار ملانصرالدین، چغندر میرزا، ننهقمر، کلثومننه، آمیز ممتقی، میرزا یحیی، عبدل و... در نشریاتی مانند نشریات موسسه گل آقا، همشهری، جام جم، ایرانیان، انتخاب، زن، مهر، کیهان ورزشی، بانو، جستجو، عروس، تماشاگران و... طنز نوشتهاست. خرپژوهی مجموعه پژوهشهای مرحوم زرویی درباره «خر» در ادبیات منظوم و منثور فارسی است. زرویی در این کتاب تمامی اشعار و متنهایی که به کلمه «خر» در آن اشاره شده است را گردآوری کرده است.
باد و کاه نوشتۀ محمدرضا بایرامی است. باد و کاه داستانی روستایی است. در بسیاری از آثار محمدرضا بایرامی میتوانیم نشانهای از آذربایجان و روستا را ببینیم و این کتاب نیز جدا از آنها نیست. راوی این داستان یک نوجوان است که نویسنده از چند زاویه دید شخصیت او را به تصویر کشیده است.
یوما… یک لفظ دلنشین که گرمای داشتن یک مادر مهربان را برایت تداعی می کند. مادری که در پناه چادرش آرام بگیری. مادری از ورای قرن ها پیش که هنوز می توانی حسش کنی. یوما، ام المؤمنین… «یوما» یک روایت است از زندگی مادرمان. داستان نیست، اما هر آنچه می گوید، همین که از مادر است، شنیدنی است. مثل یتیمی مادر ندیده که دوست دارد از مادرش برایش تعریف کنند. از اینکه ام الیتامی بوده در مکه. از اینکه برده ها را اگر آزاد هم می کرده، نوکری در خانه اش را بر آزادی ترجیح می داده اند. بس که مادری کرده مادرمان. مهم ترین ویژگی کتاب، موضوع آن است. خواندن از مادری که ندیده ایم، اما وامدار مهرش هستیم و اگر نبود، ما هم…
ناصر ارمنی تنها مجموعه داستان کوتاهی است که از امیرخانی منتشر شده است. از او اغلب داستان بلند و رمان چاپ شده بود. بنابراین این کتاب در بین کتابهای دیگرش متمایز و شاخص است و قطعاً طرفداران امیرخانی را راضی نگه میدارد. نام داستانهای این مجموعه عبارت است از: زمزم، انگشتر، رتبهٔ قبولی، یک پژوهش خشن، کوچولو، ناصر ارمنی، کمال، سه نفر، خیابان، سال نو و گوش شنوا. سبک نگارش امیرخانی در این مجموعه داستان هم خاص است. شخصیت ناصر ارمنی هم به شکلهای دیگری در کتابهای دیگر امیرخانی حضور داشتند و او از این لحاظ در کتابهایش دست به شیطنت میزند.
“دشت های سوزان” روایتگر وقایعی است که در مقطعی خاص در تاریخ ایران رخ داده است. قبل از اینکه خواندن رمان را آغاز کنی، این عبارت توجهت را جلب می کند: “به غیر از شخصیت های تاریخی همه شخصیت های داستان خیالی اند.” و این نشان می دهد که کرمیار در روایت تاریخی خود تمام شخصیتهای داستانیاش را حتی در سادهترین و بیاهمیتترین نقش، هوشمندانه وارد فضای روایی داستان میکند و پس از ایفای نقش به سرانجامی منطقی هدایت میکند و این در هم تنیدگی ایفای نقش از سوی آنها در کنار سیر پرشتاب و با اهمیت رویدادهای تاریخ معاصر ایران در این برهه از زمان به ویژه کشف نفت در ایران، داستان او را در نهایت به اثری پرکشش و جذاب تبدیل کرده است. رمانی که شاید به میزان لذتمندی خواننده چیزی از یک اثر عامهپسند کم ندارد، اما به معنی حقیقی کلمه اثری عامه پسند نیست.
کتاب از به یکی از رمانهای دفاع مقدس است. این رمان در قالب نامههای مختلف نوشتهشده است. نامههایی که از طرف افراد مختلف نوشتهشده و از درون آنها داستانهای متفاوتی شکل میگیرد. شخصیت اصلی کتاب خلبان جانبازی است که دوپایش را ازدستداده است. او که مرتضی نام دارد آرزو دارد دوباره پرواز کند، کاری که همه فکر میکنند اشتباه و غیرممکن است. رضا امیرخانی، نویسندهی این داستان، آن را به شکلی منحصربهفرد نوشته است و تلاش کرده است با شکل دادن گفتوگوهایی در قالب نامه اهداف خود را بیان کرده و مفاهیم مدنظرش را منتقل کند. از به یکی از آثار بااهمیت ادبیات دفاع مقدس است. این رمان را انتشارات نیستان سال ۸۰ روانهی بازار کتاب ایران کرد.
نثرهای کتاب چشمانتظاری اغلب نثرهایی کوتاه و در عین حال بسیار شوقبرانگیزند. نویسنده تمام آنچه میخواهد در قالب کلام برای ایجاد حسبرانگیزی و خلق احترام میان خود و مخاطب نسبت به امام غائب (عج) به کار ببرد در این متنها آورده است. آنچه در این کتاب با آن روبرو میشویم نه یک متن احساسبرانگیز صرف که احساس و احترام و بینش و آگاهی دینی است. این متون با حجمی کوتاه و در فصولی متعدد ارائه شده است. راز این کوتاه بودن را میتوان در تأثیر لحظهای آنها جستجو کرد. چشمانتظاری به همین اعتبار کتابی است اندیشیدنی و نه خواندنی بلکه تلاش او برای بیان احساساتش.
کتاب «ازدحام بوسه» اثر نرگس مقصودی برپایه ی نخستین تجربه وی از سفر پیاده روی اربعین حسینی منتشر شده است. سفری که در سال های اخیر با وجود همه گیر شدنش در میان بخشی وسیع از جامعه ایران، به دلیل تنوع در انجام و اتفاقات پیش روی آن از جذابیت زیادی برای روایت برخوردار بوده است. «ازدحام بوسه» با وجود در اختیار داشتن راوی زن، در دام سانتی مانتالیسم روایت زنانه نیفتاده است. این اثر یک روایت حس برانگیز و جالب از این رویداد را روایت کرده است. کتاب از شرح چگونگی حرکت در این مسیر برای راوی شروع می شود. از آنچه او طلبیده شدن عنوان کرده است و در ادامه شرحی است پرتعلیق از آنچه بر او برای جمع کردن اسباب و آلات سفر رفته است و فراهم کردن مقدمات مالی و غیر مالی آن. نگاه مقصودی در کتاب و برای شرح سفرش نگاهی داستانی است. گویی شرح روایی اتفاقاتی که بر او رفته و سعی کرده به آن نمک و نگاه داستانی بیاندازد و برای مخاطب روایتی جذاب تر از یک گزارش صرف از آنچه دیده است بر جای بگذارد.
کتاب وای تشنگی که تصویرسازیهای آن را «سیدحسامالدین طباطبایی» بر عهده داشته، از زبان «سکینه» روایت میشود. او میگوید که در کربلا و در روز عاشورا قرار دارد. پدر او به میدان جنگ رفته و نگران اوست. او از سختیهایی که در این دقیقهها باید تحمل کند میگوید. او دختر امام حسین (ع) است.
سید مهدی شجاعی در کتاب پدر، عشق و پسر به زندگی حضرت علی اکبر (ع) پرداخته است و در قالب داستانی زیبا و لطیف، در ده مجلس، صحنههایی از زندگی آن حضرت را به تصویر میکشد. راوی داستان، عقاب، اسب حضرت علی اکبر (ع) است و مخاطب راوی، مادر گرامی حضرت، لیلی، بنت ابی مره است. در ده مجلس داستان، همراه با آن حضرت به زندگی امام قدم میگذاریم و در مجالس پایانی به داستان شهادت حضرت میرسیم. اما هر کدام از برشهای کتاب نیز به نوعی به واقعه کربلا مربوط میشوند و از این رو، تک تک خطوط کتاب، رنگ و بوی عاشورایی خود را حفظ کرده است. حضرت علی اکبر (ع) نقش بسیار مهمی را در واقعه کربلا ایفا کردند اما در میان منابع اندکی میتوان درباره آنان چیزی یافت و جستجو کرد. از همین رو، کتاب پدر، عشق و پسر یک کتاب خوب برای معرفی و شناخت حضرت علی اکبر (ع) است.
سقای آب و ادب، داستانی با درونمایه تاریخی و مذهبی است و روایتی است از شجاعت و فداکاری مردی که تا آخرین لحظه، شجاعانه در برابر باطل ایستادگی کرد و امام حسین (ع) را تنها نگذاشت. این داستان که از شجاعت و دلاوریهای حضرت عباس (ع) میگوید، زبان به ستایش این شخصیت بزرگ گشوده است و همچنین واقعه عاشورا را نیز توصیف میکند. واقعهای که بعد از گذشت هزار سال، همچنان دل عاشقانش را خون میکند و به یادشان میآورد که آزادگی و آزادی را فراموش نکنند. سید مهدی شجاعی در این اثر نگاهی به واقعه عاشورا انداخته است و نقش حضرت ابوالفضل را هم از دیدگاه منطقی و هم از دیدگاه احساسی، بررسی کرده است.