مهدی اخوان ثالث در طول دهههای گذشته همواره مورد توجه علاقمندان به شعر و ادبیات بوده است. شعر او که نشانهای است از آینه وجودیاش، ساده اما محکم بود. اخوان ثالث توانست با استفاده از زبان کهن و تلفیق آن با نگاهی نو، ساخت نمادهای متعدد و خلاقانه، هنجارگریزیهای هنرمندانه و ... نام خود را در میان سرآمدان شعر معاصر ثبت کند. او با از سر گذراندن تجربههای مختلف روحی، گاه شاعری سنتگراست و گاه شاعری اجتماعی. گاه به وضع موجود معترض است و گاه منتقد و مصلح اجتماعی؛ از اینرو شاعر شعرها و اندیشههای او با شاعری پویا مواجه است؛ شاعری که کلمات را بیهوده خرج نمیکند. اخوان ثالث شاعر برجستۀ معاصر در پاییز ۱۳۵۸، برای اولین و آخرینبار در جایگاه تدریس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قرار گرفت. موضوع درس او نقد و بررسی شعر معاصر بود که مباحث آن کلاس بخش اصلی این کتاب را تشکیل میدهد؛ اما چون به علت وقت محدود کلاس همۀ نظرگاههای او دربارۀ شعر معاصر ایران در آن کلاس بیان نشد، چند مقالۀ انتقادی وی که حاوی این نظرگاهها بود، در ادامه مباحث کتاب قرار گرفته تا خواننده بتواند همۀ نظرگاههای اخوان ثالث درباره شاعران همروزگار خود را که نام آنها در فهرست مطالب کتاب آمده است، پیش چشم داشته باشد.
شعر دفاع مقدس از ابتدا تا کنون سال 1359 و همزمان با آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق، متولد شد. او را «شعر دفاع مقدس» نامیدند، شعری که به اعتقاد «رضا اسماعیلی»، به دورههای «شعر دوره جنگ» (دوران هشت ساله دفاع مقدس) و «شعر دوره بعد از جنگ» (دوران بعد از پذیرش قطعنامه 598) تقسیم میشود. شعر دفاع مقدس که در هر یک از این دورهها به بخشهای دیگری دستهبندی میشود، موضوع کتاب «کلمات در خط مقدم» را تشکیل میدهد.
این کتاب، که در فرصتی بسیار کوتاه فراهم آمد، آغازی دیگر است برای راهی که پایان نخواهد پذیرفت، مگر بر سفره ی پیروزی رزمندگان دلاور تمامی عرصه های جنگ و جهاد، در همه ی سرزمین های ستم دیده یا اشغال شده.