خاطرات و شرح حال

"یادگار عمر" حاصل "گفت و گوی پیروز سیار با احمد آرام" است که یکی از مفاخر ایران زمین را به ما معرفی می‌کند. شاید درک این موضوع برای جوانان امروز دشوار باشد که نزدیک به یک قرن پیش، در سالهای اولیه سده‌ی گذشته، مردی 24 ساله با توانایی ذهنی برجسته در سال آخر، تحصیل پزشکی خود را ترک کرد تا در مدرسه معلم شود و تدریس کند. او به مدارس تهران و دیگر شهرهای ایران رفت و با کمک دو دوست خویش، اولین کتابهای درسی فارسی را در زمینه‌های هیئت، فیزیک و شیمی به نگارش در آورد و با چاپ سنگی به چاپ رساند. این در شرایطی بود که در ایران مدارس کمی وجود داشت، کتاب درسی برای دانش آموزان وجود نداشت، امکانات پیشرفته‌ی چاپ وجود نداشت و واژگان پذیرفته شده‌ای برای بیان مسائل علمی به زبان فارسی وجود نداشت. از آن زمان، "احمد آرام" در طول عمر طولانی خود حدود 110 اثر را از انگلیسی، فرانسوی و عربی به فارسی بازگردانی کرده است. بسیاری از فارسی زبانان، آثار عالمان برجسته ای مانند آلبرت اینشتین، کارلو آلفونسو نیلنو، ژرژ گاموف، ماکس پلانک، جرج سارتون، ویل دورانت، اروین شرودینگر، توشیهیکو ایزوتسو و بسیاری دیگر از نویسندگان و دانشمندان دیگر را به لطف ترجمه های وی مطالعه کردند. احمد آرام سابقه طولانی و درخشانی در حیطه‌ی آموزش و فرهنگ این مرز و بوم دارد و موفقیت او در ترجمه آثار مهم علمی اگر نگوییم بی‌نظیر، منحصر به فرد است. تعامل "پیروز سیار" با زندگی "احمد آرام" و گفت و گوی آنان با هم از سال شصت و نه آغاز و یک سال بعد یعنی در سال هفتاد به اتمام رسید. حاصل آن، کتاب "یادگار عمر" است که به طور گسترده به زندگی و پیشینه فرهنگی این استاد تحصیلکرده و فرهیخته می‌پردازد.

با گذشت افزون بر یک قرن از تاریخ نگارش بسیاری از داستان ها و نمایشنامه های چخوف، نه تنها این آثار طراوت و تازگی خود را از دست نداده اند، بل هنوز مسائل و ماجراهایی که شخصیت ها و قهرمانان آنها را درگیر خود می کنند در بسیاری از کشورها و جوامعی که بی عدالتی و ستم طبقاتی بر آنها حکم فرماست، و جهل و ناآگاهی وخرافات میان توده ها بیداد می کند، به راحتی ملموس و محسوس است. چخوف در حکایت مرد ناشناس و داستانهای دیگر کتاب پیش رو بر غلبه پوچی، ابتذال، انحطاط و خرافات بر جامعه روسیه تزاری می تازد.

نویسنده: ماریو بارگاس یوسا
مترجم: سعید متین
نشر: برج

«این مجموعه‌‌ شاهدی است بر نیم ‌قرن خوانش نویسنده‌ای که از وقتی نخستین داستان‌ها و مقاله‌هایش را در لیمای دهه‌ی پنجاه خواندم، برایم سرچشمه‌ای پایان‌ناپذیر از لذت فکری بوده‌است. بارها آثارش را بازخوانی کرده‌ام، برخلاف دیگر نویسندگانی که نوجوانی‌ام را رقم زدند، هرگز ناامیدم نکرده‌است؛ برعکس، هر خوانش نو، شور و شادی‌ام را نو می‌کند و رازها و ظرافت‌های جدیدی از جهان بورخسی فوق‌العاده بکر در مضمون و فوق‌العاده شفاف و برازنده در بیان، بر من آشکار می‌سازد.»

حامد زارع، حال و وضع فلسفی، اشتیاق برای گفتگو و در نهایت جسارت و اصرار در دفاع از عقل را سه ویژگی بارز غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌داند و معتقد است تجمیع این سه ویژگی در هر فرد، همنشینی و همصحبتی با او را جذاب و دلنشین می‌کند. فصل نخست «مباحثه» نام دارد، گفتگوهای چهارگانه این بخش بیش از هر چیز دال بر پایبندی دکتر ابراهیمی دینانی به امر گفتگوست. عنوان فصل دوم «مصاحبه» است. در این بخش درباره چند تن از نامداران تاریخ اندیشه فلسفی در تمدن اسلامی با دکتر ابراهیمی دینانی گفتگو شده است. فصل سوم «مناظره» نام دارد و همان‌طور که از نام آن پیداست می‌توان این فصل را جذاب‌ترین بخش کتاب حاضر دانست. فصل چهارم «مکاتبه» نام دارد که در این بخش برای نخستین بار همه کتاب‌های دکتر ابراهیمی دینانی با خود او به بحث گذاشته شده است. آفاق حکمت در سپهر سنت (گفتگوی حامد زارع با سید حسین نصر)، آفاق فلسفه در سپهر فرهنگ (گفتگوی حامد زارع با رضا داوری اردکانی)، از این مجموعه منتشر شده است.

دکتر محقق‌داماد از جمله مجتهدانی است که جرئت تداوم اجتماعی و سیاسی بخشیدن به آرای فقهی خود را دارد. به عبارت دیگر، تأملات او محصور در مکاسب و کفایه نیست، بلکه با شکست حصر محافظه‌کارانۀ فقیهان اخیر، مابازای سیاسی و اجتماعی تفاسیر فقهی خود را با صدایی رسا و ادله‌ای روشن و مبرهن اعلام می‌کند. کتاب آفاق حقیقت در سپهر شریعت، که به سعی روزنامه‌نگار جوان جناب آقای حامد زارع فراهم آمده است، کوششی برای نشان دادن لزوم توجه به مسائل معاصر و همچنین عدم فروگذاری نگاه نقادانه با مروری بر زندگی فکری سید محقق‌داماد است. ایشان تلاش کردند تا سر حد امکان بدون محافظه‌کاری دربارۀ موضوعاتی که در سؤالات آقای زارع مطرح شده واکنش نشان دهند و جواب‌های خود را با رعایت اختصار ارائه بدهند. کتاب حاضر سعی داشته پاسخگوی پرسش‌های فراوان نسل جدید دربارۀ عقل و شرع باشد.

آنچه در کتاب آفاق فکرت در سپهر فطرت آمده است روایت سادگی‌ها و پیچیدگی‌های زندگی فکری غلامرضا اعوانی و فراز و فرودهای تفکر حکمی اوست؛ تفکری که منتقد جدایی علم از حکمت و حتی دین از حکمت است. کتاب حاضر، که شامل مصاحبه‌های چندین‌سالۀ حامد زارع با غلامرضا اعوانی است، از چهار فصل تشکیل شده است. فصل نخست با عنوان «سالشمار زندگی» دربرگیرندۀ حوادث، حالات و حاشیۀ زندگی استاد دکتر غلامرضا اعوانی است. فصل دوم، با عنوان «نگرش علمی»، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی را مورد تدقیق قرار می‌دهد. فصل سوم با عنوان «رویکرد حکمی» متکفل ارائۀ یک تبیین از طریق چندین توضیح دربارۀ نظام حکمی دکتر اعوانی است. نهایتاً فصل چهارم با عنوان «حکیمان الهی» نیز بررسی مصداقی چند تن از حکمای الهی مورد توجه اوست. اکثر مصاحبه‌های این کتاب در ساختمان زیبا و تاریخی مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران یا، آن‌طور که دوستدارانش می‌نامندش، «انجمن فلسفه» انجام شده است؛ انجمنی که به همت سیّد حسین نصر در دهۀ پنجاه خورشیدی تأسیس شد و غلامرضا اعوانی سال‌ها ریاست آن را بر عهده داشت. این کتاب، به احترام همۀ فیلسوفانی که در پنجاه سال اخیر به این انجمن رفت و آمد داشته‌اند، به خاطرۀ همیشه زندۀ انجمن فلسفۀ ایران تقدیم شده است.