تاریخ دو سدهی اخیر ایران چند چهرهی درخشان دارد که فارغ از هر دیدگاه و مشی فکری و سیاسی، کارهای بزرگشان در زمینهی آموزش، ترجمه و تالیف، آن هم در مقام اولینها و بنیانگذران، تا ابد نامشان را در اذهان تاریخ جاودانه میکند. امثال علامه دهخدا، محمدعلی فروغی، علی اصغر حکمت، ایرج افشار، فریدون آدمیت، احمد آرام و ... . احمد آرام یکی از این نامهای خجسته و درخشان است که آموزگاری، مدیریت آموزشی و فرهنگی، تالیف کتب درسی و آموزشی، دایرهالمعارفنویسی و فرهنگنویسی و ترجمه از زبانهای فرانسه، انگلیسی و عربی، همه و همه بخشی از فعالیتهای اوست. کتاب «احمد آرام و سهم او در واژهگزینی و تاریخنگاری» نوشتهی «غلامعلی حداد عادل» جایگاه رفیع او در حوزهی زبان و سبکاش در ترجمه را زیر نظر قرار داده و خدمتی که به واسطهی تسلطاش بر زبانهای مبدا و مقصد به زبان فارسی و گسترش دانش از طریق ترجمه انجام داده است. احمد آرام که زبان عربی را خارج از دارالفنون و با علاقهی شخصیاش فرا گرفته بود، چنان در یادگیری این زبان کوشا بود که در 24 سالگی اولین مقالهی تالیفیاش به زبان عربی در مجلهی «العرفان» لبنان منتشر شد. همین قرابت شخصی آرام به زبان عربی موجب شد عمدهی کارهای مهم و بزرگ او در ترجمه و واژهگزینی در ترجمهی آثار بزرگ علمی و اسلامی از زبان عربی به فارسی باشد و کتاب حاضر نیز بیشترین تکیه و بررسیاش را بر این آثار گذاشته است. کتاب «احمد آرام و سهم او در واژهگزینی و تاریخنگاری» به دلیل وسعت دامنهی بررسی و همچنین اهمیت کار استاد آرام، یکی از بهترین منابع برای پژوهشگران حوزهی تاریخ، ترجمه و زبانشناسی است و میتواند کمکحال دانشجویان همهی این حوزهها باشد.
"یادگار عمر" حاصل "گفت و گوی پیروز سیار با احمد آرام" است که یکی از مفاخر ایران زمین را به ما معرفی میکند. شاید درک این موضوع برای جوانان امروز دشوار باشد که نزدیک به یک قرن پیش، در سالهای اولیه سدهی گذشته، مردی 24 ساله با توانایی ذهنی برجسته در سال آخر، تحصیل پزشکی خود را ترک کرد تا در مدرسه معلم شود و تدریس کند. او به مدارس تهران و دیگر شهرهای ایران رفت و با کمک دو دوست خویش، اولین کتابهای درسی فارسی را در زمینههای هیئت، فیزیک و شیمی به نگارش در آورد و با چاپ سنگی به چاپ رساند. این در شرایطی بود که در ایران مدارس کمی وجود داشت، کتاب درسی برای دانش آموزان وجود نداشت، امکانات پیشرفتهی چاپ وجود نداشت و واژگان پذیرفته شدهای برای بیان مسائل علمی به زبان فارسی وجود نداشت. از آن زمان، "احمد آرام" در طول عمر طولانی خود حدود 110 اثر را از انگلیسی، فرانسوی و عربی به فارسی بازگردانی کرده است. بسیاری از فارسی زبانان، آثار عالمان برجسته ای مانند آلبرت اینشتین، کارلو آلفونسو نیلنو، ژرژ گاموف، ماکس پلانک، جرج سارتون، ویل دورانت، اروین شرودینگر، توشیهیکو ایزوتسو و بسیاری دیگر از نویسندگان و دانشمندان دیگر را به لطف ترجمه های وی مطالعه کردند. احمد آرام سابقه طولانی و درخشانی در حیطهی آموزش و فرهنگ این مرز و بوم دارد و موفقیت او در ترجمه آثار مهم علمی اگر نگوییم بینظیر، منحصر به فرد است. تعامل "پیروز سیار" با زندگی "احمد آرام" و گفت و گوی آنان با هم از سال شصت و نه آغاز و یک سال بعد یعنی در سال هفتاد به اتمام رسید. حاصل آن، کتاب "یادگار عمر" است که به طور گسترده به زندگی و پیشینه فرهنگی این استاد تحصیلکرده و فرهیخته میپردازد.