داستان

کتاب ترس و لرز یکی از آخرین مجموعه داستان‌های کوتاه غلامحسین ساعدی است که از شش داستان به هم‌پیوسته تشکیل شده است که با شخصیت‌های یکسان و زمینۀ ثابت نگاشته شده‌اند. داستان‌هایی با اتفاقات جالب و انسان‌هایی با آگاهی کم که این بار در ساحل دریا زندگی می‌کنند و در هر قصه حادثه‌ای از دریا قدم به آبادیشان می‌گذارد.

کتاب عزاداران بیل، تالیف غلامحسین ساعدی، مجموعه هشت داستان پیوسته درباره فلاکت‌های مدام مردمان روستایی به نام بیل است. این مجموعه از داستان‌های روستایی غلامحسین ساعدی محسوب می‌شود. به نظر منبع الهام ساعدی در این کتاب، نقاب مرگ سرخ اثر ادگار آلن پو بوده است و از روی داستان چهارم این مجموعه، فیلم گاو ساخته شد. کتاب عزاداران بیل شامل هشت قصه کوتاه است که در ظاهر هرچند اتفاق‌های داستان‌ها ربطی به هم ندارد ولی شخصیت‌های داستان‌ها در این هشت قصه تکرار می‌شوند.

«غلامحسین ساعدی» از آن دست نویسندگانی است که وقتی نامش را می‌شنویم یاد فضاهای خاص و درآمیخته با روزگار دهه‌ی چهل و پنجاه ایران می‌افتیم. این نویسنده‌ی شهیر آن دوره را از زاویه‌‌ی نگاه متفاوت به تصویر کشیده و داستان‌های کوتاه ماندگاری در تاریخ ادبیات معاصر فارسی به‌جا گذاشته است. کتاب «شب‌نشینی باشکوه» دربرگیرنده‌ی دوزاده داستان کوتاه از این نویسنده است که می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای ورود به فضای داستانی و قلم شاخص این نویسنده‌ باشد.

عافیت گاه، که تاریخ نگارش سال 57 را برخود دارد، احتمالا آخرین فراوردة اشتغال خاطر ساعدی از دنیای «اهل هوا» است، که چندان پرورده نشده است و اثر دست یک سیاح مجذوب را بر خود دارد، البته با نگاه همان آدم دلسوز و علاقه مند به نفسانیات. مایة اصلی فیلم نامه بر پایة سفر وهم آمیز فردی به نام دکتر جمشید تهرانی به روستاهای سواحل جنوب دریای فارس تنظیم شده است. بنا به معرفی نویسنده، دکتر تهرانی یک جامعه شناس پنجاه ساله است، با «ادا و اطفار خرده بورژوای غرب زده» که ظاهرا کنجکاو است ولی در بطن کنجکاوی او چیزی جز فضولی نیست. مرد رند، چاخان، حراف و قاضی است. به رغم میل خود، به توصیة مبهم اداره ای که در آن شاغل است، سفر به صفحات جنوب را آغاز می کند، تا دربارة «پروژة ادغام استانداردیزاسیون سنتتیک» تحقیق کند؛ پروژه ای که در متن فیلم نامه هیچ توضیحی در باب آن داده نمی شود.

کتاب های موجود در مجموعه داستان های غلام حسین ساعدی : ۱ – عزاداران بیل ۲ – غریبه در شهر ۳ – ترس و لرز ۴ – شب نشینی با شکوه ۵ – آشفته حالان بیداربخت ۶- عافیتگاه ۷- آشغالدونی

امبرتو اکو

نویسنده: هرمان ملویل
مترجم: صالح حسینی
انتشارات: نیلوفر

کتاب موبی دیک اثر هرمان ملویل و ترجمه‌ی صالح حسینی است. هرمان ملویل بلافاصله پس از اتمام تحصیلاتش در پانزده‌سالگی به عنوان منشی و آموزگار مشغول به کار شد؛ اما دریا عشق اول و آخرش بود. در کشتی‌ای که مقصدش بریتانیا بود، به عنوان خدمتکار استخدام شد. اتفاقات ناخوشایندی بر او گذشت و تصورات خوشبینانه‌اش درباره‌ی دریانوردی از میان رفت. پدرش ورشکسته شد. مجبور شد برای پرداخت بدهی‌های او فروشندگی، کارگری، کار در مزرعه و … را تجربه کند. چهار سال بعد دوباره به دریانوردی روی آورد. در کشتی صید نهنگ مشغول به کار شد. شرایط جان‌فرسا بود. از کشتی فرار کرد و از میان قبیله‌ی آدم‌خواران سردر‌آورد. هرمان ملویل پس از تولد 25 سالگی‌اش دریانوردی را کنار گذاشت. او با استفاده از تجربیات کار و زندگی روی دریا رمان موبی دیک را نوشت.

مجموعه داستان های هوشنگ گلشیری از سال 1339 تا 1377 در کتابی با عنوان نیمه تاریک ماه به چاپ رسیده است و مشتمل بر 36 داستان کوتاه می باشد که به ترتیب تاریخ چاپ در کتاب آورده شده اند. این مجموعه در ابتدا قرار بود توسط خود نویسنده در زمان حیاتش به چاپ رسد اما متاسفانه با فرا رسیدن زمان مرگ نویسنده این اتفاق رخ نداد و به کوشش همسر گلشیری، فرزانه طاهری پس از مرگ وی گرد آوری شده است. علی رغم اینکه گلشیری نویسنده ای صاحب نام و صاحب سبک و جزو روشن فکران بزرگ معاصر به شمار می آید و بسیاری از بزرگان او را بعد از صادق هدایت تاثیرگذارترین نویسنده ایرانی می دانند اما این کتاب ارزشمند آن چنان که باید مورد توجه قرار نگرفته است. شاید یکی از دلایل این امر نثر پیچیده گلشیری است که هرکسی نمی تواند با آن ارتباط برقرار کند. گلشیری اغلب به جامعه نگاه بدبینانه ای دارد و در اکثر داستان هایش می بینیم که یک نگاه آخرالزمانه ای وجود دارد همچنین روی صحبت وی بیشتر به نظر می رسد که طبقات فرهیخته و روشنفکر جامعه است. گلشیری مشغله های نویسندگی اش را به شش دسته تقسیم کرده: 1- مشغله واقعیت و خیال 2- سیاست 3- گذشته و گذشتگان 4- ابزار شناخت بودن ادبیات 5- زبان و 6- ساختار داستان. به هر حال این ها نباید باعث شود تا خواننده از آثار گلشیری چشم پوشی کند. این مجموعه یکی از بهترین آثار ادبی مدرن به زبان فارسی است. وی خود این مجموعه را حاصل تمام زحماتش در حوزه ی داستان کوتاه می داند.

کتاب چشم‌هایش از آثار معدود زبان فارسی است که در مرکز آن یک زن با تمام عواطف و ارتعاشات روانی و ذهنی قرار گرفته است. استاد ماکان- نقاش بزرگ -که یک مبارز سیاسی علیه دیکتاتوری رضا شاه است، در تبعید می‌میرد. یکی از آثار باقی‌مانده از او پرده‌ای است به‌نام چشم‌هایش؛ چشم‌های زنی که گویا رازی را در خود پنهان کرده است. راوی داستان که ناظم مدرسه و نمایشگاه آثار استاد ماکان است، سخت کنجکاو است راز این چشم‌ها را دریابد. بنابراین سعی می‌کند زن در تصویر را بیابد و از ارتباط او با استاد ماکان بپرسد. پس از سال‌ها، ناظم زن مورد نظر را می‌یابد و در خانه او با هم گفت‌وگو می‌کنند. زن به او می‌گوید که او دختری از خاندانی ثروتمند بوده و به خاطر زیبایی‌اش توجه مردان بسیاری را جلب خود می کرده اما آن‌ها برای او سرگرمی‌ای بیش نبودند و تنها استاد ماکان بود که توجهی به زیبایی و جاذبه‌اش نداشته است. زن برای جلب توجه استاد با تشکیلات مخفی سیاسی زیر نظر استاد همکاری می‌کند اما استاد نه فداکاری او را جدی می‌گیرد و نه احساسات و عشق او را درمی‌یابد. در آخر استاد از سوی پلیس دستگیر می‌شود و زن به درخواست ازدواج رییس شهربانی که از خواستاران قدیمی او بوده‌ است، به شرط نجات استاد از مرگ، پاسخ مثبت می‌دهد. استاد به تبعید می‌رود و هرگز از فداکاری زن آگاه نمی‌شود. در تبعید پردهٔ چشمهایش را می‌کشد، چشم‌هایی که زنی مرموز اما هوس‌باز و خطرناک را نمایان می‌کند.زن می‌داند که استاد هرگز او را نشناخته و این چشم‌ها از آن او نیست. هنوز بر سر اینکه داستان از زندگی کمال‌الملک الهام گرفته شده است یا زندگی تقی ارانی، اختلاف نظر وجود دارد.

مردانی در آفتاب تازه منتشر شده بود که یک روز در بیرون کنفانی را دیدم.. بعد از سلام و احوال پرسی گفت: داستان را خواندی؟ گفتم بله، راستش داستانی جذاب و وحشی است که چنگالش را در گوشت خواننده فرو می کند و راه فراری برایش نمی گذارد و در نهایت او را با این پرسش وحشتناک تنها می گذارد- پرسشی که وجدانش را شدیدا می آزارد که: چرا اینطور شد؟

کتاب آرزوهای بزرگ، رمانی نوشته ی چارلز دیکنز است که اولین بار در سال 1861 به چاپ رسید. این رمان که به شکل گسترده ای به عنوان برترین اثر دیکنز شناخته می شود، به داستان پسر یتیمی به نام پیپ می پردازد که شاگرد مغازه ی آهنگری است اما رویای اشرافی شدن را در سر می پروراند. در این داستان بی نهایت جذاب درباره ی گناه، عذاب وجدان، انتقام و پاداش، شخصیت هایی به یاد ماندنی به چشم می خورند: مگویچ که یک زندانی فراری است؛ استلا، دختری که تنها غرورش از زیبایی اش پیشی می گیرد و البته خانم هاویشام که زنی مرموز و انتقام جو است. رمان آرزوهای بزرگ که در واپسین دهه ی زندگی دیکنز به رشته ی تحریر درآمد و نام خود را به عنوان یکی از محبوب ترین آثار دیکنز مطرح کرد، نشان دهنده ی نگرش تاریک نویسنده نسبت به جامعه ی ویکتوریایی و طبقه بندی های اجتماعی و مادی گرایی آن است.

نویسنده: اومبرتو اکو مترجم: رضا علیزاده انتشارات روزنه «شماره صفر» آخرین رمان اومبرتو اکو (۱۹۲۲-۲۰۱۶)، نویسنده و نشانه‌شناس بزرگ ایتالیایی است که یک سال پیش از مرگش بر اثر سرطان، در سال ۲۰۱۵ منتشر شد و به سرعت در لیست پرفروش‌ها قرارگرفت. اکو در این رمان که برخلاف رمان‌های دیگر او، بسیار کوتاه است. دو داستان را پیش می‌برد. داستان یک روزنامه‌نگار حقه‌باز به نام کولونا در سال ۱۹۹۲ و دیگری داستان تیراندازی به موسولینی و معشوقه‌اش در سال ۱۹۴۵ در دریاچه کومو. داستان دوم از دل داستان اول بیرون می‌آید.

برخیز ای موسی یک مجموعه ی رمان متعلق به سال 1942 است که از 7 داستان کوتاه مربوط به هم تشکیل شده است. این کتاب توسط ویلیام فاکنر نویسنده ی زبده ی آمریکایی نوشته شده است و گاهی به عنوان رمان در ظر گرفته می شود. اصلی ترین شخصیت کتاب و صدای متحد کننده ی آن صدای ایزاک مک کاسلین ، "عمو ایک" است که تا زمان پیری زندگی می کند. شخصیتی که عموی نیمی از شهر است و پدر هیچ کس فاکنر گرچه در اصل این مجموعه را به عنوان یک مجموعه داستان کوتاه منتشر شده کرده بود ، اما کتاب را به همان روشی که "بی تکلف" یک رمان تلقی می شود ، رمان می دانست. به همین دلیل ، اکثر نسخه ها دیگر عنوان "و داستان های دیگر" را به عنوان نام این مجموعه چاپ نمی کنند. پیر آیزاک مک کاسلین این داستان را شنید. در مورد وقایع پیش از تولد او ، از پسر عموی بزرگترش ، مک کاسلین ادموندز ، که 16 سال بزرگتر بود و مانند پدری برای او بود : مک کاسلین ادموندز ، یک کودک خردسال بود که با عمویش باک به مزارع مجاور هوبرت بیوشامپ به دنبال یک برده می رود. آن برده، به دفعات فرار می کند تا از تنی ، برده ی بوشامپ ها که او را دوست دارد ، دیدن کند. و در این مسیر اتفاقاتی برای این سه نفر و نیز خانواده ی بوشامپ می افتد. کتاب برخیز ای موسی را صالح حسینی ترجمه کرده است. این کتاب توسط انتشارات نیلوفر منتشر شده است.

نویسنده: میشل بوتور
مترجم: مهستی بحرینی
انتشارات: نیلوفر

رمان «دگرگونی» نوشته میشل بوتور (۱۹۲۶-۲۰۱۴) شاعر، رمان‌نویس و مقاله‌نویس فرانسوی است. بوتور با فاصله گرفتن از روايت سنتی، داستان رمانی تازه و مبتکرانه خلق کرده که در عين حال روشن، روان، معتدل و به دور از پيچيدگيی‌های معمول است. از جمله نقاط قوت این داستان می‌توان به حس همذات‌پنداری خواننده و شخصیت داستان اشاره کرد چرا که شخصیت اصلی داستان یک مرد نیست بلکه خود شمایید!

نامه‌های سیمین دانشور و جلال آل‌احمد در قالب سه کتاب تدوین شده است: کتاب اوّل شامل نامه‌های دانشور به آل‌احمد در سفر آمریکای دانشور (۱۳۳۲ـ۱۳۳۱) که پیش از این منتشر شده است، کتاب دوم شامل نامه‌های آل‌احمد به دانشور در همین سفر (کتاب حاضر) و کتاب سوم شامل نامه‌های دانشور و آل‌احمد به یکدیگر در چند سفر مختلف در سال‌های نیمه اوّل دهه چهل. توصیف دقیق، ذکر جزئیات و تصویر بی‌کم و کاست واقعیت‌ها و ماجراها نامه‌ها را به سندی بی‌مانند تبدیل کرده است. این دقّت و جزئی‌نگری در بازگویی مسائل مرتبط با زندگی خصوصی نویسنده نیز دیده می‌شود: از چای خوردن، غذا پختن، قیمت سیمان و آجر تا خصوصیات صاحبخانه و چگونگی استحمام و نظافت. آل‌احمد در عرصه عمومی نیز با همین تندی و صراحت رفتار می‌کند و سخن می‌گوید. توصیف دقیق و مبتنی بر جزئیات حوادث سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن دوره که توأم با استنباط‌ها و برداشت‌های خاص خود او است، به نامه‌ها ارزش و اهمیت خاصی داده است.

عشق در روزگار وبا قبلا توسط مترجم‌های دیگر تحت عنوان‌های عشق سال‌های وبا و عشق در زمان وبا نیز ترجمه شده است. اما به تازگی (سال ۹۵) ترجمه‌ای دیگر از رمان عشق در روزگار وبا توسط کاوه میرعباسی وارد بازار کتاب شده است. این ترجمه برخلاف ترجمه‌های قبلی این کتاب، از زبان اصلی (اسپانیایی) انجام شده است که مزیت بسیار بزرگی است.

رمان آبشالوم، آبشالوم! اثر نویسنده ی شهیر آمریکایی، ویلیام فاکنر است که در سال 1936 انتشار یافت. اتفاقات داستان که قبل و بعد از جنگ داخلی را به تصویر می کشد، ماجرای زندگی سه خانواده در آمریکای جنوبی و به خصوص زندگی توماس ساتپن را پی می گیرد. رمان ابشالوم، ابشالوم!، به عقیده ی بسیاری از منتقدان و مخاطبان، شاهکار بی بدیل ویلیام فاکنر است.

«رمان برادران کارامازوف داستان پدری به نام فئودور پاولوویچ کارامازوف و چهار پسرش به نام‌های دمیتری فیودوروویچ، ایوان، آلیوشا یا آلکسی و اسمردیاکوف است که هر یک با انگیزه‌های شخصی نقشه نابودی و مرگ پدر را می‌کشند. در این بین، هر کدام دارای خصوصیات اخلاقی ویژه‌ای هستند، دمیتری تند‌خو است و بیشترین مخالفت را با پدر دارد. ایوان آرام، متفکر و بی‌خداست. آلیوشای باخدا، مومن و مهربان و با نقشه قتل مخالف است. اسمردیاکوف که فرزندی نامشروع است، هوسران بوده و به بیماری صرع مبتلاست. داستان پدرکشی آنها با ظهور مفاهیم روانشناختی و معنوی عمیق روایت می‌شود. در طول رمان، جستجو برای ایمان وجود دارد، زیرا خداوند ایده مرکزی کار است» برادرم صحبتم را یکباره قطع کرد و با لحنی سرد گفت: « آیا پدر را به قتل می‌رسانند؟»

این کتاب بیوگرافی ونسان ون‌‌گوگ در قالب داستانی کلاسیک است. تاکنون هیچ هنرمندی به اندازه ون‌گوگ تحت تاثیر تمایل شدید خود به خلاقیت، چنین بی‌رحمانه به پیش نتازیده و یا تا به این حد از سطحی‌ترین خوشی‌های زندگی بشری محروم نگشته است. کتاب شور زندگی داستان نقاش نابغه‌ای است که زندگی‌اش کشمکشی بی‌وقفه علیه فقر، سرخوردگی، جنون و نومیدی بود.

تونل
نویسنده: ارنستو ساباتو
مترجم: مصطفی مفیدی
انتشارات: نیلوفر
اثر ارنستو ساباتو به کوشش مصطفی مفیدی به فارسی ترجمه شده است. ارنستو ساباتو، نویسنده‌ی آرژانتینی، یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های ادبی آمریکای لاتین است. او ته‌تغاری یک خانواده‌ی ده‌نفره‌ی ایتالیایی بود که طراحی و نقاشی را عاشقانه دوست داشت. آشنایی با ریاضیات و جذابیت نظم بی‌نظیرش او را دامن‌گیر کرد. پس از فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه بوینس‌آیرس و دریافت مدرک دکترا از علم کناره گرفت و به سراغ عشق قدیمی‌اش ادبیات رفت. ساباتو در حین کار کردن در آزمایشگاهی خصوصی در پاریس، رمان «در خفا، به‌خاطر احساسات منفی از دانشمندان» را نوشت که هیچ‌گاه منتشر نکرد: «هیچ‌وقت از کارم راضی نیستم. برای شادی‌ام نمی‌نویسم. می‌خواهم جلوی مردن اثرم را بگیرم.» تنها سه رمان از صافی کمال‌طلبی و آرمان‌گرایی او رد شدند. یکی از آن‌ها «تونل» بود. او در اولین رمانش داستان «کاستل» نقاشی شناخته‌شده و خودپسند را که از دیده نشدن آثارش ناراحت است، بی‌پرده و شفاف روایت می‌کند: «شهرت، فروتنی را برایت ساده می‌کند. خود را فروتن جلوه دادن ساده است. به‌راحتی می‌توان خودپسندی را درون افراد شناخت.» کاستل پس از آشنا شدن با «ماریا» که به بخشی از نقاشی‌اش خیره شده بود، دریافت که او یگانه فردی است که دیدگاه و سبک هنری‌اش را درک می‌کند. اما به قتل رسیدن دختر او را به سلول انفرادی کشاند: «به‌ نحوی احساس می‌کنم که دارم تاوانی را می‌پردازم، تاوان قانع نبودن به آن بخش از ماریا که مرا (موقتاً) از تنهایی نجات می‌داد. فوران غرور، شور و شوق افزون‌شونده به این‌که او فقط مال من باشد باید به من هشدار می‌داد که راه خطایی در پیش گرفته‌ام، راهی که سمت و مسیر آن را خودپسندی و نخوت تعیین می‌کرد.» ساباتو با بیان دقیق افکار و دیدگاه روان‌شناختی شخصیت اصلی، اثری جذاب به دست داده است. آلبر کامو درباره‌ی تونل گفته است: «تلخی و تندی، شور و حرارت آن را می‌ستایم.» ادبيات و فلسفه بازتاب شرايط اجتماعي افراد و جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كنند، است. در اين ميان رمان‌هايي با گرايش‌ و سبك و سياق فلسفي، دريچه‌اي متفاوت از مفهوم ادبيات و فلسفه را به روي خوانندگان خود باز مي‌كنند. داستان‌هاي فلسفي جزء جدايي‌ناپذير دنياي ادبي ارنستو ساباتو هستند. او با ديدي روانشناسانه و فلسفي داستان‌هاي حيرت‌انگيزي درباره‌ي مسائل اخلاقي و اجتماعي بشر امروز نوشته است.