نی

"استادان استادان چه کردند؟" اثری است به قلم "مقصود فراستخواه" که "تاریخ دارالمعلمین و دانشسرای عالی از 1297 تا 1357" را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
یکی از مهم‎ترین اقداماتی که در راستای ارتقای شرایط فرهنگی و آموزشی در این کشور صورت گرفت، تصویب لایحه تاسیس دارالمعلمین مرکزی در سال 1297 توسط مجلس شورای ملی بود که گام مهمی در جهت تربیت و تأمین آموزگاران در مقاطع ابتدایی و متوسطه به حساب می‌آمد. ساخت موسسات تربیت معلم مونث و مذکر در این تاریخ به صورت رسمی مجاز شد. دارالمعلمین موسسه‌ای عمومی و دولتی بود که توسط وزارت معارف اداره می‌شد و رئیس آن نیز به وسیله‌ی شخص وزیر گزینش و منصوب می‌شد. ماموریت "دارالمعلمین" تامین مربی برای مدارس ابتدایی و متوسطه اول بود.
"مقصود فراستخواه" در "استادان استادان چه کردند؟"، "تاریخ دارالمعلمین و دانشسرای عالی از 1297 تا 1357" را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهد و شرایط آن را به خوانندگان معرفی می‌کند. داوطلبان برای ورود به هر مقطع، باید از گواهینامه شش ساله ابتدایی برخوردار می‎بودند و شرط سن برای ورود به قسمت ابتدایی 17 الی 21 و قسمت عالی 18 الی 22 سال بود.
اولین موسسه‌ای که زیربنای مراکز تربیت معلم بعدی را تشکیل داد، "دارالمعلمین مرکزی" بود که به سرپرستی آقای ابوالحسن فروغی و معاونت اسماعیل مرآت تشکیل شد و به جهت احساس نیازی که کشور به تربیت معلم زن برای امر آموزش و تدریس در مدرسه‌های دخترانه داشت، اولین معادل دخترانه‌ی مرکز تربیت معلم با عنوان "دارالمعلمات" که خانم نشاط السلطنه، دختر صفی علیشاه ناظم آن بود، تاسیس شد. "تاریخ دارالمعلمین و دانشسرای عالی از 1297 تا 1357" که در کتاب "استادان استادان چه کردند؟" نوشته‌ی "مقصود فراستخواه"، منبعی بسیار مناسب جهت پژوهش و همچنین آگاهی از تاریخچه‌ی این مراکز است.

گزیده ای از کوته نوشت ها، درس گفتارها و گفت وگوها
«…اخلاقیات نظری من «پاداستراتژیک» است: احترام گذاشتن هنگامی که یک تکینگی قیام می‌کند و سازش‌ناپذیربودن به‌مجرد آن که قدرت امر عام و جهان‌شمول را زیر پا می‌گذارد. انتخابی ساده اما کاری دشوار چون باید همواره اندکی در زیر تاریخ مترصد آن چیزی بود که تاریخ را برهم می‌زند و آن را منقلب می‌کند، و باید اندکی در پس سیاست هشیار آن چیزی بود که باید سیاست را بی‌قیدوشرط محدود کند. روی‌هم‌رفته کار من این است؛ من نه اولین نفرم نه یگانه کسی که چنین می‌کند. اما من این کار را برگزیده‌ام».
آیا قیام‌کردن بی‌فایده است؟ از دو مجموعه تشکیل شده است. بخش نخست شامل کوته‌نوشت‌ها و گفت‌وگوهایی است که مستقیما به انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران مربوط‌اند و در همان بحبوحه انجام گرفته‌اند. بخش دوم شامل یک کوته‌نوشت («در باب نوعی اخلاق ناخرسندی») و دو درس‌گفتار («روشن‌نگری چیست؟» و «انقلاب چیست؟») است که هرچند به مسئله‌ی انقلاب ایران نمی‌پردازند اما چندان هم بی‌ربط نیستند.

پژوهش هایی در زمینه ی کتاب و نقد کتاب
کتاب‌پژوهی شامل دو بهره است: «کتاب و نویسندگی» و «کتاب‌ها و نویسندگان». در بهره‌ی اول از مسائلی چون ادبیات ارتجالی، از بیشترنویسی تا بهترنویسی، حقوق خواننده، کتاب استاندارد، ادبیات لافزنی، حشو قبیح، و مسائلی دیگر از این دست سخن رفته است. بهره‌ی دوم مشتمل است بر نقد و معرفی چند کتاب، از جمله: دانشنامه‌ی امام علی (ع)، دانشنامه‌ی امامت به گزارش اهل سنت، ترجمه‌ی الحیاه، دایره‌المعارف تشیّع، فرهنگ شاعران زبان پارسی و نهج‌البلاغه‌ی الثّانی.

روزی حرف‌های یکی از پیروان فیلسوف سیاست را شنیدم که پس‌از تأکید مدام بر کودتا نبودن وقایع 28 مرداد 32 و با وجود یدک کشیدن صفت ایرانشهری، «ملی شدن نفت» را اشتباه می‌دانست! با انتشار ویراست تازه‌ی اسناد سیا درباره‌ی ایران، مشخص می‌شود که چگونه می‌توان کودتای 1332 را رد کرد و با ملی‌شدن نفت هم مخالف بود! البته اطلاع از حضور «جورج مک‌گی» در مقام یکی از صاحبان شرکت نفتی تگزان اویل و معاون وزارت‌خارجه‌ی کابینه‌ی ترومن در ایران کفایت می‌کند برای فهم چرایی اهمیت ملی شدن نفت و نسبت دقیق و درستش با کودتای 28 مرداد: «دولت متبوع‌‍‌ام سخت با ملی شدن نفت مخالف است زیرا چنین اقدامی امتیازات نفتی آمریکا، بریتانیا و دیگر شرکت‌ها در جهان را به خطر می‌اندازد.» کتاب «بحران نفت در ایران: از ناسیونالیسم تا کودتا»، پژوهش تازه‌ی «یرواند آبراهامیان» با نظر به ویراست تازه‌‌ی اسناد محرمانه‌ی سازمان سیاست که نشان می‌دهد آمریکا چگونه از لحظه‌‌های آغازین ملی‌شدن نفت، مداخله‌ی جدی و علنی‌اش در ایران را آغاز کرده‌است.

کتاب جاناتان مرغ دریایی، رمانی نوشته ی ریچارد باخ است که اولین بار در سال 1970 به چاپ رسید. داستان این رمان برای انسان هایی است که از قلب خود پیروی می کنند؛ برای افرادی که از انجام موفقیت آمیز کاری، حتی اگر آن کار فقط برای خودشان باشد، لذت فراوانی می برند؛ برای آدم هایی که می دانند معنایی ژرف تر در پشت ظواهر زندگی آرمیده است. آن ها می توانند با جاناتان همراه شوند و سریع تر و بالاتر از رویاهایشان پرواز کنند. جاناتان لیوینگستون، پرنده ای معمولی نیست. او اعتقاد دارد که پرواز و رسیدن به آزادی غایی برای به چالش کشیدن و اکتشاف همه چیز، حق همه ی مرغان دریایی است و بزرگترین لذت و پاداش خود را، آموزش لذت پرواز و قدرت رویاها به مرغان جوان تر می داند.

یرواند آبراهامیان، در ارزیابی ریشه‌ای تاریخ معاصر ایران مدرن، افزون بر بررسی جامع سده بیستم، موضوعاتی نظیر اکتشاف نفت، دخالت‌های خارجی، نقش دودمان پهلوی و همچنین انقلاب 1357 و زایش جمهوری اسلامی را مورد واکاوی دوباره قرار داده است. ایران در این بین تجربیات دیگری را نیز از سر گذرانده است که از جمله می‌بایست به جنگ خانمان‌سوز عراق، دگرگونی‌های جامعه در سه دههٔ اخیر و از همه تازه‌تر، توسعه و گسترش دولت و مبارزه برای قدرت در میان نخبگان قدیمی، روشنفکران و طبقه متوسط تجاری اشاره کرد. نویسنده که یکی از ممتازترین تاریخ‌نویسان ایران کنونی به‌شمار می‌رود، در این اثر همزمان با بررسی فراز و نشیب‌های سیاست‌های بین‌المللی و منطقه‌ای کشور، با چیرگی هرچه تمام‌تر مردم ایران را در کانون توجه‌اش قرار داده است. مردمی که طی یک سده تحمل جنگ و انقلاب همچنان به بقای خود ادامه داده‌اند. این کتاب در واقع به این مردم و نیز انعطاف‌پذیری آنان همزمان با ظهور این کشور به‌مثابه یکی از توانمندترین قدرت‌های خاورمیانه، تقدیم شده است. پروفسور آبراهامیان، استاد ممتاز تاریخ در کالج باروک دانشگاه شهر نیویورک است. وی آثار متعددی را در کارنامه پژوهش‌های دانشگاهی‌اش ثبت کرده است که پرآوازه‌ترین آن‌ها کتاب ایران بین دو انقلاب است.