ققنوس

ادبیات آمریکای لاتین تنها در شرح آزادی خواهی و مبارزات مردم این منطقه خلاصه نمی‌شود. بسیاری از نوشته‌های نویسندگان بزرگ آمریکای لاتین داستان عاشقانه است و رنگ و بوی احساسی دارد، عاشقانه‌هایی متفاوت از عاشقانه‌های اروپایی و با حال و هوا و احساسات مخصوص کشورهای آمریکای لاتین. یکی از بزرگترین نویسندگان آمریکای لاتین گابریل گارسیا ماركز است. مارکز که با کتاب «صدسال تنهایی» در ذهن علاقه‌مندان به ادبیات ماندگار شده است، آثار بسیاری دارد که یکی از برجسته‌ترین آن‌ها عشق در زمان وبا است. عشق در زمان وبا یک داستان عاشقانه‌ی غمگین است که حضور عشق را چون یک بیماری روایت می‌کند.

دور دنیا در هشتاد روز در شمار بهترین آثار ژول ورن قرار می‌گیرد. از این رمان فیلمی کمدی و ماجراجویانه و کارتونی دیدنی هم ساخته شده است. در این داستان جنتلمن انگلیسی با دوستان خود شرط می‌بندد که طی هشتاد روز دور دنیا را بپیماید، به این ترتیب عازم سفری پرماجرا و هیجان‌انگیز می‌شود. اتفاقات جالبی که در این سفر دور و دراز برای او و همراهانش می‌افتد، با چاشنی طنز و خنده و شوخی، این اثر را به یکی از پرمخاطب‌ترین آثار ادبیات جهان تبدیل کرده است. نکته جالب‌توجه درباره این رمان این است که ژول ورن آن را در شرایط بد اقتصادی و روحی نوشته اما نتیجه اثری چنین خواندنی و جذاب شده است.

در قرن نوزدهم و بیستم میلادی بود که ژانر مورد علاقه‌ی کودکان و نوجوانان که امروزه به عنوان ژانر«علمی- تخیلی» می‌شناسیم در ادبیات پدید آمد. این سبک که آمیزه‌ای از واقعیت و دنیای خیال است با داستان‌های نویسنده‌ی معروف فرانسوی ژول ورن به اوج خود رسید. ژول ورن در آثار خود به نوعی علم و خیال را در هم می‌آمیزد. او با این هنر خواننده‌ی نوجوان را علاوه‌بر این‌که غرق در لذت یک داستان ماجراجویانه می‌کند، سوالات مهمی را در ذهن او ایجاد می‌کند. کتاب سفر به مرکز زمین داستانی معروف از این نویسنده است که قوه هیجان و تفکر را کنار هم فعال می‌کند و مخاطب خود را به فضایی غیر واقعی اما سوال‌برانگیز می‌برد و از او می‌پرسد:«آیا زمین تو خالی است؟»

قصه‌های زیادی از عشق نافرجام زنان و مردان در تاریخ آمده است. از عشق‌های اساطیری دختران پادشاهان به زرگران گرفته، تا داستان‌های امروزی که شاید در دل کوچه و خیابان‌ها اتفاق افتاده باشد. قصه‌هایی که راوی رنج‌ها و فداکاری‌های عاشق و معشوقند و درنهایت با پایان تلخ خود برای همیشه در ذهن‌ها ماندگار می‌شوند. رمان سال بلوا روایت عاشقانه، تلخ و منحصربه‌فرد زنی است که مجبور به انتخاب بین عشق و شهرت است. عباس معروفی در رمان سال بلوا با قلم شیوا و تاثیرگذار خود به زیبایی جريان‌ ذهني یک زن را برای خوانندگان ترسیم می‌کند.

سفر» جزو لاینفک و عنصر محوری اکثر داستان‌های ژول‌ ورن است. میشل استروگف نیز اگرچه با «سفر» عجین است اما حکایتی دگر دارد. داستانی است دربارهٔ یک فرمانده جنگی تزار که در سفری پرخطر و پرماجرا، به دنبال جلوگیری از دسیسه‌ای علیه میهن است. او در راه خود به ایرکوتسک که از سیبری می‌گذرد، باید از مناطق خطرناکی که در اشغال تاتارها است، عبور کند تا نامه‌ای را به یکی از مقامات برساند و مسئله مهم دیگر ان است که هویت میشل استروگف به هیچ عنوان نباید افشا شود: «میشل استروگف در چنین شرایطی خود را برای مقابله با هر خطری آماده کرده بود. اما او در وضعیت معمول یک پیک تزار قرار نداشت؛ کسی نمی‌بایست از هویتش باخبر می‌شد چون در سرزمینی اشغالی، جاسوس فراوان بود و اگر او را می‌شناختند، مأموریتش با خطر مواجه می‌شد. همچنین ژنرال کیسلف مبلغ قابل‌توجهی را در اختیار او قرار داد که سفر را برایش آسان می‌کرد، اما هیچ حکم مکتوبی از طرف امپراتوری به او داده نشد. تنها چیزی که به او دادند، یک مجوز عبور بود.» چیره دستی ژول ورن در داستان‌پردازی، خواننده را تا انتها رمان در هیجان و تب‌وتاب نگه می دارد و توصیفات قدرتمندانه او از محیط نیمه‌وحشی سیبری بر جذابیت داستان می‌افزاید. ژول ورن با همکاری «دِنری» نمایش‌نامه‌یی از این اثر تهیه کرد که در ۱۸۸۰ بر صحنه رفت. یک فیلم سینمایی در سال ۱۹۵۶و یک مینی‌سریال هم در سال ۱۹۷۵ بر اساس این فیلم ساخته شده است که موسیقی متن زیبای آن، اثر ویلادیمیر کوزما آهنگساز رومانیایی، ماندگار شد.

«فاجعۀ چرنوبیل یکی از باورنکردنی‌ترین رویدادهای مهم جهان در صد سال گذشته است، با این همه، کمتر کسی می‌داند چه روی داده است. این سردرگمی بعضاً ناشی از آن بود که همۀ اطلاعات منتشرشده طی پنج سال پس از حادثه تحریف شدند تا متناسب با یک روایت گزیده شوند: این‌که مقصر کارکنان نیروگاه بودند... هر کتاب، روزنامه، فیلم مستند و تارنمای جدیدی روایت تقریباً متفاوتی از داستان ارائه می‌داد و تناقض‌ها حتی امروز هم دیده می‌شود.»
اندرو لدربارو در پی سفرش در سال ٢٠١١ به چرنوبیل تجربۀ منحصربه فردش را با مخاطب به اشتراک می‌گذارد و در تلاش است تا مفاهیم و جزئیات درستی به دست ‌آورد و حقیقت را دربارۀ اشتباهاتی که در چرنوبیل رخ داده بفهمد. او برخی جنبه‌های تخصصی را ساده‌سازی کرده و ماجرا را مانند یک داستان روایت می‌کند تا خواننده آسان‌تر داستان را دنبال کند و درک بهتری از آن داشته باشد.