قرنهای بیزمان معطوف به نقد و تحلیل منطقالطیر است، اما صرفاً محدود به آن نیست و از بطن آن تقریباً همهٔ آثار عطار و بهویژه منظومهها – و شخصیت خود عطار – نیز معرفی و نقد میشوند تا امکان نگاهی یکپارچه و هماهنگ ابتدا به منطقالطیر و از طریق آن به آثار و کل معرفت و شخصیت و عرفانِ عطار فراهم آید.«قرنهای بیزمان» هفت فصل دارد: از منطقالطیر قرآنی تا منطقالطیر عرفانی، هفت وادی (نگاهی به سیر تکوین و تدوین منازل و مقاماتِ عرفانی از آغاز تا عهد عطار)، سایه یا خورشید (عطار و تبیین رابطهٔ انسان و خدا در منطقالطیر)، ابنعربی و عطار؛ معماران نظریهٔ وحدت در فرهنگ اسلامی- ایرانی، اکتشاف متن؛ تحلیل مبانی ساختاری – معنایی روایتهای عطار، سیمرغ؛ خودکامه یا خدا؟، در جدال نقش با نقاش (تحلیل احوال روانی عطار در سرودن منطقالطیر)
این مقالهها، بخشی از مقالههایی است که در خلال سالهای تدریس نویسنده و تحقیق در قلمرو عرفان، به فکرش رسیده و نوشته است؛ و البته فکر نمیکرده است که روزی به این صورت در یک کتاب منتشر شود. اگر پارهای از مطالب در چند مقاله با موضوع و مضمون متفاوت تکرار میشود، به سبب از دست رفتن استقلال مقالهها در نتیجهی وابسته نمایی آنها در یک کتاب است.
بر اساس نسخۀ قونیه و مقابله با تصحیح و طبع نیکلسون. تصحیح، مقدمه و کشف الابیات از قوام الدین خُرّمشاهی. این تصحیح چهار ویژگی قابل توجه دارد: نخست) اعرابگذاری در موارد لازم. دوم) کشف الابیات. سوم) نسخۀ اساس آن کهن ترین و اصیل ترین نسخۀ بدست آمده (مکتوب به سال ۶۷۷ق) از مثنوی است. چهارم) با تصحیح نیکلسون مقابله شده و تمامی تفاوتها و اختلافها در پای صفحه آمده است.
کتاب «درنگی در سکوت عرفانی» تازهترین اثر منتشر شده از قربان ولیئی شاعر و پژوهشگر معاصر است که در زمینه ادبیات عرفانی و عرفان صاحب نظر و تاملات قابل توجهی است. این کتاب که در قالب پایاننامه دکتری وی پیش از این تدوین و در دانشگاه تربیت مدرس دفاع شده بود، درباره موضوع سکوت و خاموشی در ادبیات و عرفان ایرانی اسلامی و با نگاهی به برخی از مهمترین آثار ادبی عرفانی ایران از جمله کشف المهجوب، رساله قشیریه، مرصاد العباد، مصباح الهدایه، مقالات شمس، فیه مافیه و برخی دیگر از متون از این دست نگارش یافته است. ولیئی در این کتاب انواع خاموشی در عرفان اسلامی، تحلیل محتوای چرایی خاموشی عرفانی، خاموشی در منازل سلوک عرفانی و فلسفه سکوت و خاموشی و سخن گفتن در فلسفه و عرفان ایرانی اسلامی را مورد توجه قرار داده است. در بخشی از مقدمه خود بر این اثر می نویسد: در میان مجموعه اعمالی که در سلوک عرفانی وجود دارد، برخی جایگاهی ویژه دارند و در زبان اهل عرفان به «اصول» معروفند. بسیاری از عارفان خاموشی را از اصول دانستهاند؛ زیرا خاموشی در منظر عارفان، در رساندن سالک به معرفت شهودی از طریق فنای در حضرت حق، نقشی بنیادی دارد.
از دویست سال پیش تاکنون،آثار سعدی چه به طور جداگانه و چه به صورت مجموعه و تحت عنوان کلیات،نخست در هندوستان و سپس در ایران بارها و بارها چاپ شده است.نخستین چاپ انتقادی کلیات در سال 1316 به کوشش شادروان عباس اقبال آشتیانی انجام گرفت (تهران،کتابفروشی ادب،1316)و دومین چاپ انتقادی به تصحیح شادوران محمدعلی فروغی منتشر شد
ارمغان مور جستاری است دربارهٔ چند مفهوم بنیادی شاهنامه… این کتاب بیش از تاریخ، اثری شاعرانه است و کار شعر گردآوری دانش گذشتگان نیست، برگذشتن از بینش و دانش، اعتلای «خودآگاه و ناخودآگاه» اهل زمانه و آفرینش دید و دریافتی دیگرتر است… شاهنامه تاریخ پیروزی در شکست، یا به زبان دیگر تاریخ پیروزیِ شکست است. زیرا در برابر مرگ «گزینشی» در کار است و نیروی اراده بر غریزهٔ بقا فرمان میراند… شاهنامه تاریخی آرمانی است، آنگونه که میپنداشتیم و آرزو داشتیم. و فردوسی با گزینشی که میکند این آرزو، این آرمان را به سرمنزل عافیت میرساند… در داستانهای شاهنامه، با خواندن «تاریخ»، هر بار حقیقت متعالی و زیبایی را —که ویژگی هر اثر والای هنری است— در روح خود میآزماییم و اینگونه بازیابی خاطرهٔ جمعی، توأم است با موهبت شادی فرخندهای که دیدار زیبایی به ما ارزانی میدارد. و لذت این شادی، اگرچه از گذشته میآید، دیگر از آنِ ماست که هستیم و آنها که پس از ما خواهند بود.
کتاب شریف مصیبت نامه با صفحه آرایی نفیس، از مثنوی های معتبر و اصلی عطار نیشابوری فریدالدین ابوحامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار کَدکَنی نیشابوری مشهور به عطّار نیشابوری (زادهٔ ۵۴۰ در کدکن – در گذشتهٔ ۶۱۸ هجری قمری در شادیاخ نیشابور) یکی از عارفان و شاعران ایرانی تبار بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در کدکن زاده شد.