کتاب گلستان سعدی مجموعه حکایتهای آموزنده و تأثیرگذار سعدی شیرازی، شاعر و نویسندهی مشهور ایرانی در قالب نظم و نثری آهنگین است. سعدی این اثر گرانبها را در قالب یک دیباچه و هشت باب به نظم و نثر مسجع و موزون نگاشته است و اکثر نوشتههای آن کوتاه و به شیوهی داستانها و پندهای اخلاقی هستند. هنر داستانگویی و ایجاز وی مانع شده است که وجه تعلیمی آن باعث ملالت خواننده گردد. حکایتهای گلستان متناسب با موضوع، کوتاه یا بلند هستند. در بعضی از حکایات، شخصیتهای خیالی یا واقعی ثالث به چشم میخورند؛ اما در برخی دیگر، نویسنده خود حاضر و ناظر میباشد. برخی از این رخدادها، رخدادهای واقعی زندگی وی و برخی صرفاً رخدادهای تخیلی هستند. او در گلستان از پرداختن به تاریخنگاری و تذکرهنویسی پرهیز مینماید و فقط به بیان امور مربوط به زندگی و منش اشخاص پرداخته است. این اثر را میتوان گزارش وی از جامعهی زمان خود معرفی نمود که در آن اوضاع فرهنگی و اجتماعی مردم را به صورت واقعی به نمایش میگذارد. او تا قبل از نگارش بوستان و گلستان، شاعر معروفی به شمار نمیرفت، اما نگارش این دو اثر باعث شهرت و خوش نامی او شد. وی نوشتن این کتاب را کمتر از یک سال پس از تدوین بوستان آغاز نمود و در مدت پنج یا شش ماه آن را به اتمام رساند که به نظر منتقدین ادبی مانند یک معجزه است.
اندازه یک قطره ناچیزم اندازه یک قطره در دریا دارم به تنهایی می اندیشم در جمع وهم انگیز ماهی ها گاهی به دریا میروم با شوق از بستر آرامش ساحل گاهی به ساحل میشوم مشغول در بین امواج تشنج زا در خویشتن از خویش بیزارم در اجتماع از مردم بازار افتاده ام در گوری از آتش در گوری از انبوه ادم ها مشغول طرحی خارق العاده از عشق پاکی بی سرانجامم گاهی به آغوش تو می آیم گاهی به آغوش مونالیزا دارم به تنهایی می اندیشم در یک جزیره دور دور از تو در جذر و مد و رفت و برگشتم در ساحل گرم فلوريدا این روزها با مادرم هستم یک طفل بی پا و بدون سر دارد مرا می زاید از خود عشق دارد مرا می آورد دنیا دارد مرا می آورد دنیا این از همه با من صمیمی تر ای کاش میفهمید کفرم را شاید عوض می کرد نامم را
کارد بر سرخی انار بزن، پیش از آنی که میهمان برسد دشمنت را از این شب یلدا، کارد باید به استخوان برسد فال حافظ بگیرومست بخوان، بعداز آن شربت تمشک بنوش تا پریزاد مثل شاخ نبات، باهل و چای زعفران برسد آی! تا از دهن نیفتاده، دست بر زلف یار قهوه بنوش چه کسی گفت دست همسایه، امشب ای کاش تا دهان برسد دست همسایه سخت کوتاه است، از سبدهای دست چین شما شب یلدا مباد بگذارید، سیب سرخی به دیگران برسد