سیاسی

فاطمه فاطمه است «زن (فاطمه فاطمه است)» اثری ماندگار از دکتر علی شریعتی(۱۳۵۶-۱۳۱۲) روشنفکر دینی معاصر است. کتاب حاضر شامل این آثار است: فاطمه فاطمه است، انتظار عصر حاضر از زن مسلمان، سمینار زن و متنی که از یک نوار گفت‌وگوی خصوصی پیاده شده است. این گفت‌وگو در زمستان سال ۱۳۵۵ (پس از آزادی دکتر از زندان) انجام گرفته و تحت عنوان «حجاب» معروف گردیده است. در این قسمت موضوعات مختلفی مورد بحث قرار می‌گیرد، ولی چون قسمت اعظم آن با مطالب بخش‌های اصلی هماهنگی و نزدیکی دارد، به این مجموعه ضمیمه شده است. در مجموعه آثار این کتاب، دکتر علی شریعتی می‌کوشد تا ضمن بیان شخصیتی از اصلی‌ترین چهره زن شیعه، از او به عنوان یک نمونه و الگو یاد کند که به تنهایی مبین ارزش زن در اجتماع و در نگاه اسلام است. او در این اثر می‌کوشد تا فاطمه(س) را نه به عنوان فرزند پیامبر که به عنوان زنی مستقل معرفی کند که بررسی شخصیت خود او، به تنهایی، وجهه‌ای از یک زن مسلمان را ترسیم می‌کند. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: در آن همه مجالس مذهبی، فعالیتهای دینی، کارهای تبلیغی، درس قرآن و تفسیر و حدیث و فلسفه و عرفان و تاریخ، زن راهی نداشت. فقط و فقط در مجالس روضه‌خوانی، اجازهٔ نشستن در وضع مخصوصی را می‌یافت، آن هم تنها برای گریه کردن، که روضه‌خوان در ابتدا وقتی داشت به حساب خود حرف می‌زد و مطالب علمی! می‌فرمود، مخاطب اصلی مرد بود، زیرا زن سوادی و معلوماتی نداشت تا اگر مطلب، علمی یا در سطحی بالاتر از فهم عوام بود درک کند. فقط خطابهای مربوط به زنان از این قبیل بود: ساکت الخ ـ ساکت باش ضعیفه، درست باش، بچه‌ات را خاموش کن ـ سرزنشش به زن و سخنش به مرد. و در پایان وقتی می‌خواست روضه بخواند و وارد گریز می‌شد، رو به زن می‌آورد.

مذهب‌علیه مذهب
نویسنده: دکتر علی شریعتی
انتشارات: شهرستان ادب
«مذهب علیه مذهب» از مجموعه آثار دکتر علی شریعتی (۱۳۵۶-۱۳۱۲)، اندیشمند دینی معاصر است. این کتاب جمعاً از سه بخش اصلی و یک بخش ضمیمه‌ها ـ که خود شامل ۴ قسمت است ـ تشکیل شده است. این بخش‌ها به ترتیب عبارت‌اند از: ۱. مذهب علیه مذهب. این سخنرانی در دو شب متوالی در تاریخ ۲۲ و ۲۳ مرداد ۴۹ در حسینیهٔ ارشاد ایراد گردیده است. این سخنرانی در همان زمان تبدیل به متن گردیده و توسط معلم شهید مورد تأیید قرار گرفته است. لذا «دفتر» پس از مقایسهٔ متن مزبور با نوار، تنها به پاره‌ای از اصطلاحات ضروری اکتفا کرده است. ۲. پدر، مادر، ما متهمیم. این بخش، در اصل به شکل یک سخنرانی در تاریخ ۱۳۵۰/۸/۸ در حسینیهٔ ارشاد ارائه شده و سپس خود معلم شهید در آن اضافات و تصحیحاتی انجام داده است که قبلاً به صورت کتاب منتشر شده است. ۳. آری، این چنین بود، برادر! این بخش، سخنرانی‌ای است که دکتر در ۵۰/۸/۱۸ در حسینیهٔ ارشاد ایراد کرده و سپس در آن تغییراتی داده و مطالبی را به آن افزوده است. توضیحات مربوط به آن در متن نوشته آمده است. ۴. ضمیمه‌ها.

حسین وارث آدم
نویسنده: دکتر علی شریعتی
انتشارات: سپیده باوران
حسین، وارث آدم» از مجموعه آثار دکتر علی شریعتی(۱۳۵۶-۱۳۱۲)، نواندیش دینی است. این کتاب دربردارنده مجموعه‌ای از سخنرانی‌های وی درباره شهید و فرهنگ شهادت در اندیشه شیعی است. مجموعه حاضر جمعا از هفت بخش اصلی و یک بخش ضمیمه‌ها ـ که خود شامل دو قسمت است ـ تشکیل شده است. این بخش‌ها، علی‌رغم تفاوت‌هایی که از لحاظ محتوای مطالب و مخصوصا از حیث نحوه بیان دارند، خط فکری یکسانی را دنبال می‌کنند و از این رو با هم در این مجموعه گرد آورده شده‌اند. این کتاب شامل بخش‌های زیر است: ۱. حسین وارث آدم. این بخش شامل مقدمه، متن و پاورقی‌هاست. متن و مقدمه توسط خود معلم شهید در عاشورای سال ۴۹ به رشته تحریر درآمده است و پاورقی‌های آن دربرگیرنده توضیحاتی است که در حین ارائه متن اصلی در حسینیه ارشاد توسط وی داده شده است. ۲. ثار. ۳. شهادت. ۴. پس از شهادت. ۵. بحثی راجع به شهید. ۶. بینش تاریخی شیعه. ۷. انتظار، مذهب اعتراض. این سخنرانی در تاریخ ۸ آبان ۱۳۵۰ در حسینیه ارشاد ایراد گردیده است. ۸. ضمیمه‌ها. این بخش خود از دو قسمت تشکیل شده است که به علت ناهمگونی مختصری که با محتوای بخش‌های اصلی دارند، به این بخش منتقل شده‌اند. این دو قسمت عبارت‌اند از: الف. فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام. ب. مقدمه بر کتاب حجر بن عدی.

نویسنده: محسن کاظمی
انتشارات: سوره مهر

یکی از مبارزان زن پیش از انقلاب، به ذکر خاطرات و جان‌فشانی‌هایش در راه انقلاب می‌پردازد تا به همگان یادآوری کند که مردان تنها مبارزان این عرصه نبودند و زنانی هم بودند که زنانه بر سر اعتقادات و آرمان‌های‌شان جنگیدند تا این پیروزی را نصیب مردم ایران کنند.

قاتـل واقـعی تـروتسکی چه کسی بـود؟ چگونه گزارش محرمانۀ جنایات استالین منتشر شد؟ نقش سازمان‌های امنیتی در سـرکـوب جـنـبـش‌هـای آزادیـخـواهـانۀ مجارستان و چکسلواکی چه بود؟ چگونه بوریس یلتسین گورباچف را سرنگون کرد؟ پوتین، سرهنگ گمنام کا.گ.ب. چطور از جنگ چچن برای کسب قدرت سود برد؟ آقای ایـکس و پاتریک پنو در این کتاب می‌کوشند ضمن پاسخ دادن به این پرسش‌ها خواننده را با سازوکار پیچیده و مخوف سازمان‌های امنیتی روسیه آشنا کنند. آقای ایکس کیست؟ هیچ‌کس نمی‌داند. اما او از ده سال پیش اسرارش را در رادیو «فرانس‌انتر» فاش می‌کند. ماموریتی خطـرناک برای افـشای بـیرحمانه‌ترین عملیات‌های مخفی معاصر.

«هزار توی سعودی» نوشته کارن الیوت هاوس (-۱۹۴۷)، خبرنگار و تحلیلگر سیاسی آمریکایی، روایتی از جامعه وحکومت عربستان سعودی است. الیوت هاوس که سابقه بردن جایزه پولیتزر به خاطر گزارش‌های بین‌المللی‌اش را در کارنامه دارد، سرویراستار وال‌استریت ژورنال نیز بوده است. هاوس ۳۵ سال جسته‌وگریخته با عربستان سروکار داشت اما پنج سال آخر این دوره را منحصرا روی عربستان کار کرده است. بارها به عربستان سفر کرده تا آرام و باطمأنینه لایه‌های فرهنگ، دین، تاریخ و جغرافیای عربستان را کنار بزند و اعماق جامعهٔ عربستان را ببیند. به قول خودش، تلاش کرده «زیر دشداشه‌های سفید و چادرهای مشکی، تنوع بزرگ و غنی جامعهٔ سعودی را کشف» کند.
او از کف صحنه خبر می‌دهد. به لطف مصاحبه‌ها و سفرهای پی‌درپی‌اش، اطلاعات دست‌اولی از وجب‌به‌وجب عربستان می‌دهد. هم از ملک‌سلمان نقل‌قول می‌آورد و هم از کولی‌هایی که در بیابان‌های دورافتاده، از حق شهروندی عربستان محروم‌اند. هم با علمای سطح اول عربستان به بحث می‌نشیند و هم با زنانی که به دنبال حقوق ساده‌شان مثل رانندگی و داشتن شغل‌اند. هم به کاخ‌های محافظت‌شدهٔ شاهزاده‌ها سرک کشیده و هم به خانه‌های محقری که بعد از غروب آفتاب، تاریک و بی‌چراغ‌اند.
هاوس یکی‌یکی بحران‌های عربستان سعودی را بررسی می‌کند و با داده‌های دست‌اول ما را با جوانب آن‌ها آشنا می‌کند. نشانمان می‌دهد که در این کشور عجیب، نرخ بیکاری سعودی‌ها بالاست اما شصت‌درصد کارها را کارگران خارجی انجام می‌دهند. نشانمان می‌دهد که در عربستان اقتصاد تک‌محصولی است و حالا تردیدهایی پیرامون میادین نفتی عربستان و توانایی‌اش در استخراج نفت ایجاد شده است.
نشانمان می‌دهد که از یک‌سو وهابیتی که ضامن مشروعیت آل‌سعود است این کشور را تبدیل کرده به زایشگاه بنیادگرایی و تروریسم بین‌الملل، اما از سوی دیگر، آل‌سعود تکیه زده به عصای نه‌چندان مطمئن آمریکا.