حافظ جاوید

ما همه حافظ را خیلی دوست می داریم و برایش مقام بسیار بلندی قائلیم ولی او را خیلی کم می شناسیم و حتی عموما نمی دانیم پدرش چه نامی می داشته و از مجا و برای چه به شیراز آمده بوده است و چه شغل و کاری به او آب و نان می داده است و آیا حافظ برادر و خواهر هم می داشته است یا نه و حافظ فرزند منحصر به فرد او بوده است و آیا پدرش با علم و معرفت سروکاری داشته و دارای وسیله کافی بوده که فرزند خود را به مکتب و مدرسه بفرستد؟

خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی که با لقب لسان الغیب، نامی بزرگ در زمینه ی شعر و ادب پارسی و به نوعی اعتبار آن محسوب می شود، شاعر خوش ذوق و بی نظیر قرن هشتم هجری است که شعر و غزل ایرانی را با سروده های خود به جهانیان معرفی کرده است. این شاعر بلندآوازه به دلیل از بر داشتن و تسلط کامل بر کلام آسمانی، لقب حافظ را به شانه می کشید و عمده ی غزل های او با سبک عراقی سروده شده است. گیرایی کلام و غزلیات حافظ به نحوی است که پژوهندگان و ادیبان زیادی را در سراسر جهان شیفته ی خود ساخته و از این رو بسیاری از بزرگان اهل ادب، زندگی هنری خود را وقف شناسایی حافظ و بهتر شناساندن او به جهانیان کرده اند. یکی از این ادیبان بزرگ، نویسنده و مترجم شهیر ایرانی، استاد بهاءالدین خرمشاهی می باشد که همچون حافظ به قرآن کریم علاقمند بوده و از قرآن پژوهان و ایضا حافظ پژوهان توانای ایرانی است. از وی تالیفات زیادی در زمینه ی حافظ و آثار او به جا مانده که یکی از مهم ترین آن ها، حافظ نامه است که شرح الفاظ، اعلام، مفاهیم کلیدی و ابیات دشوار حافظ می باشد. خرمشاهی در این دوره ی دو جلدی، دویست و پنجاه غزل از دیوان حافظ به تصحیح غنی قزوینی را از جهت دشواری ها و پیچیدگی، نمادشناسی، تفسیر و سخن شناسی حافظ بررسی کرده و در مقدمه ای مفصل، به تاثیراتی که حافظ از گذشتگان گرفته پرداخته است. وی این تاثیرات را با ذکر نمونه و مثال توضیح می دهد و این شرح چنان واضح و جامع است که خواننده علاوه بر آشنایی با ظرافت های غزل حافظ، با سبک عراقی نیز به خوبی آشنا می شود.

در بازار گرم حافظ شناسی کتاب گمشده لب دریا دفتری پربرگ و بار است. چاپ نخستین کتاب در سال 1382، در 22+ 524 صفحه به وسیله انتشارات سخن به بازار کتاب عرضه شده بود. این کتاب به تازگی با همین ویژگی ها تجدید چاپ شده و چاپ سوم بهانه ای برای معرفی و مروری بر آن است. موضوع کتاب تأملی در معنا و صورت شعر حافظ است که نویسنده آن، تقی پورنامداریان، با تأملی دیگر و رویکردی جدید، ویژگی های شعر حافظ یا همان «لطایف و ظرایف» آن را موشکافی کرده است، به گونه ای که خواننده با نکات و دقایق و مطالب متنوع و گاه متفاوت با آنچه تاکنون درباره حافظ گفته و نوشته شده است، رو به رو می شود.