آندره میکل (انگلیسی: André Miquel؛ ۲۶ سپتامبر ۱۹۲۹ – ۲۷ دسامبر ۲۰۲۲) عربشناس و تاریخدان فرانسوی، متخصص ادبیات عرب و زبان عربی بود.آندره میکل در 26 سپتامبر 1929 در مزه، هرو به دنیا آمد. او در رشته ادبیات تحصیل کرد. او که از سال 1976 تا 1997 دانشجوی École normale supérieure بود که در سال 1950 به آن پیوست. از سال 1991 تا 1997، پس از اینکه از سال 1984 تا 1987 در Bibliothèque Nationale بود. میکل به خاطر کارهایش در زمینه جغرافیای جهان عرب و هزار و یک شب شناخته شده بود. علاقه او به جهان عرب به سفر به مغرب که پس از برنده شدن در کنکور عمومی جغرافیا در سال 1946 برنده شد و کشف قرآن در ترجمه کلود اتین ساواری برمی گردد. در سال 2005 با همکاری جمل ادین بنچیخ [fr] ترجمه جدیدی از هزار و یک شب را انجام داد که در Bibliothèque de la Pléiade منتشر شد. این ترجمه شامل تمام 1205 شعر بر اساس نسخه بولاق است که به نام شهر مصری که متن برای اولین بار در سال 1835 در آنجا چاپ شده است.میکل در 27 دسامبر 2022 در سن 93 سالگی در پاریس درگذشت
پژوهش هایی در زمینه ی کتاب و نقد کتاب کتابپژوهی شامل دو بهره است: «کتاب و نویسندگی» و «کتابها و نویسندگان». در بهرهی اول از مسائلی چون ادبیات ارتجالی، از بیشترنویسی تا بهترنویسی، حقوق خواننده، کتاب استاندارد، ادبیات لافزنی، حشو قبیح، و مسائلی دیگر از این دست سخن رفته است. بهرهی دوم مشتمل است بر نقد و معرفی چند کتاب، از جمله: دانشنامهی امام علی (ع)، دانشنامهی امامت به گزارش اهل سنت، ترجمهی الحیاه، دایرهالمعارف تشیّع، فرهنگ شاعران زبان پارسی و نهجالبلاغهی الثّانی.
کشتن کتاب فروش، روایتی است از ماجرای کشته شدن کتابفروشی در عراق. مرد ناشناسی و ظاهرا ثروتمندی با روزنامهنگاری به نام ماجد بغدادی تماس میگیرد و از او میخواهد درباره قتل این کتابفروش هفتادساله، گزارشی دقیق تهیه کند. به نظر میرسد که مرد بانفوذی باشد و البته پیش پرداخت مفصلی هم به ماجد میدهد. ماجد به شهر بعقوبه میرود. آنجا به دنبال دوستان، آشنایان و نزدیکان مقتول میگردد و تلاش میکند تا اطلاعاتی به دست بیاورد. در این میان چیزی به دستش میرسد که ارزش بسیاری دارد. دفتر یادداشتهای روزانه مقتول و نامههایی که او با زنی فرانسوی به نام ژانت رد و بدل کرده است، مدارک مهمیاند. با دقت در آنها میتوان شخصیت پیچیده و زندگی سیاسی و هنری و فکری کتابفروش را شناخت اما هنوز هم گرههای بسیاری در ماجرای قتل وجود دارند که با همین مدارک حل نمیشوند. سعد محمد رحیم مخاطبانش را با خود به عراق میبرد و بخش مهمی از تاریخ عراق را در سیر داستان بیان میکند.
این مقالهها، بخشی از مقالههایی است که در خلال سالهای تدریس نویسنده و تحقیق در قلمرو عرفان، به فکرش رسیده و نوشته است؛ و البته فکر نمیکرده است که روزی به این صورت در یک کتاب منتشر شود. اگر پارهای از مطالب در چند مقاله با موضوع و مضمون متفاوت تکرار میشود، به سبب از دست رفتن استقلال مقالهها در نتیجهی وابسته نمایی آنها در یک کتاب است.
شخصیتهای «روز ملخ» فریبخوردگانی هستند اهل مناطق سردسیر آمریکا که بعد از عمری کار یکنواخت و طاقتفرسا و پسانداز اندکی پول به سرزمین آفتابی کالیفرنیا میآیند تا خود را غرق در رویاهایی سازند که #هالیوود وعدهاش را به آنها داده بود. اما آنچه در واقعیت با آن مواجه میشوند سرخوردگی و از آن مهمتر ملال است. این جماعت درمانده و پریشان به هرچیزی متوسل میشوند تا از شر این ملال جانکاه خلاصی یابند و معنایی به زندگی تباهشدهی خود ببخشند، اما ملالشان با هیچچیز تسکین نمییابد.
سالها بود که فئودور میخائیلوویچ درگیر صرع بود - بیماریای که تاریخ کموبیش اثبات کرده بیماری نخبگان است انگار – پزشکان معتقد بودند رفتن به اروپای غربی میتواند کمکحال درمان نویسندهی بزرگ همهی دورانها باشد و او نیز به مانند بیماری گوشبهحرف، راهی این سفر دور اروپا شد تا شاید که درمان ممکن شود. سفر به وین، برلین، پاریس، میلان، فلورانس، لندن و ... همانا و نوشتن مجموعهای شگفت از صریحترین و شورانگیزترین یاددداشتهای سفرنامهای تاریخ نیز همان! کتاب «سفرنامهی اروپا: تأملات زمستانی بر تأثرات تابستانی» شرح و وصف داستایفسکی از دیدهها و شنیدههایش در اقصی نقاط اروپای نیمهی دوم قرن نوزدهم است، درحالیکه به طعنه در ابتدای کتاب میگوید که روسها از بس به اروپای غربی فکر کردهاند و دربارهاش خواندهاند که خیلی بیشتر از روسیه دربارهاش میدانند و نیازی به دانستههای بیشتری ندارند! این طعنهی ابتدایی در ادامهی کتاب است که رنگ و معنایش هویدا شده و داستایفسکی با شدت و صراحتی مثالی از لابهلای آنچه در سفر از سر گذرانده، حیرت و وابستگی و علقهی روسها به غرب را پیش کشیده و تازیانه میزند. نویسنده در یادداشتهای سفرنامهی اروپا به همهی نمودهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمانهاش حمله کرده و از کلیاتی همچون لیبرالیسم و سوسیالیسم گرفته تا جزئیاتی مثل خوی زنان و مردان پاریسی را زیر تیغ میبرد. با همین رویه است که این نوشتهها به سند انتقادی ارزشمندی از زندگی انسان سفیدپوست غربی قرن نوزدهمی تبدیل شدهاند و پساز قریب به دو سده همچنان خواندنیاند.
پرسشهایم در مورد فلسفه و سیاست و مقام سیاست در جهان اسلامی و وضع فکر و زبان همه میتوانست در یک پرسش جمع شود و آن اینکه آیا ما مستعد رهایی از وضع زمان و ورود در راهی دیگر هستیم یا نیستیم و آیا به سوی پایان آن وضع نامطلوب میرویم یا باید سرگردان به گرد خویش بچرخیم؟ دکتر فردید به مسائل و پرسشهای من کاری نداشت یا کمتر میاندیشید. او یکی از حاضران در مجلس دفاع از رسالۀ دکتری بود، اما در آن مجلس حرفی نزد. وقتی مقالۀ مقام فلسفه منتشر شد، معلوم شد که با مطالب کتاب فارابی نیز سر موافقت نداشته است و چنانکه گفته شد بهشدت با بحث مقام فلسفه مخالفت کرد و مخصوصاً وقتی گفتم که با سیاست نمیتوان تفکر را تغییر داد و تعبیر سیاستزدگی را به زبان آوردم بهشدت برآشفت. با پیشآمد انقلاب، دلها و جانها همه مسخر آن شد، تا جایی که برای تدبیر سیاسی نیز جایی باقی نماند. چند سالی که گذشت بهتدریج اختلافها ظاهر شد. نظام سلطنتی رفته بود و به جای آن نظام جمهوری اسلامی آمده بود. جمهوری اسلامی چه میخواست بکند و به کجا میخواست برود؟ اختلافها با طرح چنین پرسشهایی و در پاسخ به این پرسشها آشکار شد…
«کوچک و سخت» جستاریست متفاوت از مادری و ادبیات؛ ژرفاندیشیهای نویسندهای که با نگاه به فیلمها، قصهها و رمانهای آشنا، افسانههایی از ادبیات ژاپن، روابط پنهان گفتمان قدرت و مسائل روزمرهی زندگی معاصر از تجربهی مادری آشناییزدایی میکند و جسورانه برخی افکار و احساسهای مشترک و بهزباننیامدهی زنان را با مخاطب در میان میگذارد.
«همهی خانوادههای خوشبخت مثل هماند؛ اما خانوادههای شوربخت هر کدام بدبختی خاص خود را دارند.» این جمله ورودی است بر کتاب آناکارنینا نوشتهی لئو نیکلایِویچ تولستوی که سروش حبیبی ترجمهی آن را برعهده داشته است. تولستوی نویسندهی سرشناس روس است که در زمان حیات خود هرچه در کشورهای غربی شهرت و آوازه مییافت، در کشور خود از سوی دستگاههای دولتی مورد لعن و نفرین واقع میشد و از انتشار کتابهایش جلوگیری به عمل میآمد. او همچنین با انتشار رمان «رستاخیز» از طرف مرجع عالی کلیسای ارتدکس مرتد اعلام شد. با وجود همهی فشارها و مانعتراشیها، از این نویسنده آثار درخشانی به یادگار مانده است که «جنگ و صلح»، «قزاقها»، «مرگ ایوان ایلیچ»، «سعادت زناشویی» و … از آنجملهاند. «آناکارنینا» داستان استفان آرکادیچ، اشرافزادهای روس است که با معلم سرخانهی فرزندش به همسر خود خیانت میکند و همسرش با فهمیدن این موضوع میخواهد خانه و شوهر خاطیاش را ترک کند. آناکارنینا، خواهر استفان آرکادیچ، که همراه با همسر اشرافی و بلندپایهی خود در شهر سنپترزبورگ زندگی میکند، برای کمک به خانوادهی برادرش به خانهی آنها در مسکو سفر میکند. مشکل استفان و همسرش با کمک خواهر حل میشود؛ اما در این میان آناکارنینا که برای حل مسئلهی خیانت آمده بود، خود دل به یکی از اشراف میبندد و داستان خیانتی دیگر شکل میگیرد. این داستان که شرحی از روابط حاکم بر خانوادههای اشرافی روس در قرن نوزدهم است و پایان خوشی هم ندارد، یکی از شاهکارهای ادبی بزرگ دنیاست. نویسنده در این کتاب در خلال داستانهای موازی، عقاید و نظرات شخصی خود را در زمینهی آموزش و پرورش کودکان، مذهب و آموزش شیوههای جدید کشاورزی مطرح میکند.
داستان نوجوان نیازمندی است که حامی نیکوکاری دارد و به صورت ناشناس از او حمایت می کند. دختر نوجوان اندک اندک درصدد شناخت این مرد است که خبر می رسد او در سوریه است و دچار حادثه شده است. پیگیری زندگی این مدافع حرم و آشنایی با زندگی اش و در نهایت مواجهه نهایی با او و چگونگی آن، داستان این کتاب است. نویسنده با خلق شخصیت های خاص و ماجراهایی پرتب و تاب به بازنمایی چهره قهرمانانی از میان مردم دست زده که در غوغای اخبار و وقایع روزمره به چشم نمی آیند.
«صبح زود» اولین مجموعه شعر سیدعلی لواسانی، شاعر جوان و خوشذوق تهرانی است. این کتاب در قالبهای غزل و نیمایی سروده شده است. زبان سخته و پخته و توجه ویژه به نوآوری، از خصوصیات بارز اشعار سیدعلی لواسانی است. «صبح زود»، در واقع گزیدهای است از بهترین اشعار لواسانی که از سال 88 تاکنون سروده شده است.
علی محمد مودب به رغم سروده های ارزشمندی که در قالب های متعدد دارد برای خیلی از مخاطبان ادبیات با سپیدهای تأثیرگذار و جریان سازش شناخته شده است. مجموعه«سفر بمباران» در برگیرنده شعرهایی با محوریت شعر مقاومت جهان اسلام است. این کتاب حاصل سروده های جریان یافته در طول جنگهای 33 روزه و 22 روزه بوده در عین توجه به این موضوع، خرده روایت ها،واگویه ها و انتقادهایی در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و حماسی را دربرگرفته است.