بازگشت نویسنده: دکترعلی شریعتی انتشارات: سپیده باوران «بازگشت» به قلم دکتر علی شریعتی (۱۳۵۶-۱۳۱۲) کتاب چهارم از مجموعه آثار دکتر شریعتی با موضوع بازگشت به خویشتن آدمی در پرتو ایمان و آگاهی و کیفت و راه و روش آن است. بخشی از کتاب را میخوانیم: روشنفکران افریقایی که مسئلهٔ بازگشت به خویش را مطرح کردهاند با روشنفکران جامعهٔ اسلامی و روشنفکران ایران شعارشان فرق دارد. در افریقا استعمار، فرهنگ را یک نوع دیگر مطرح کرده است و در برابر کشورهای اسلامی و در شرق متمدن و در جامعهٔ ایران، که هم جامعهٔ متمدّن شرقی است و هم جامعهٔ متمدّن اسلامی، طور دیگر. آنچه را که روشنفکران امروز ما در این پانزده سال اخیر مطرح کردهاند، درست بازگوی تز امه سهزر و فرانتس فانون و امثال اینهاست. در صورتی که بازگوکردن آن برای ما دردی را دوا نمیکند. (گرچه من به آن تز بسیار معتقدم) برای اینکه غربی با منِ مسلمان و ایرانی و شرقی طوری حرف زده و با امه سهزر افریقایی طور دیگر. او به نژاد سیاه میگوید که مغز تو نمیتواند متمدّن بسازد، چون نژادها در دنیا دو جورند، فرهنگساز و غیرفرهنگساز. و غیرفرهنگساز، باید برای عملگی و بردگی نژاد فرهنگساز استخدام بشود. اما به ما نمیگوید که شما فرهنگساز نیستید. اتفاقاً خیلی هم تعارف میکند و هندوانههایی زیر بغل ما گذاشته است که از خجالت آب میشویم. غربیها آمدهاند یک عمر روی یک یک سنگنوشتهها زحمت کشیدهاند، رنج بردهاند و آن آثار را کشف کردهاند. بهترین آثار و نُسَخ ما در لندن و پاریس چاپ شده و بهعنوان بهترین آثار فرهنگی جهان معرفی گردیده است. آقای گیپ موقوفهای دارد برای چاپ کتب خطی قدیمی ما. آنها ثواب میدانند که گذشتهٔ ما را بزرگ کنند. پس ما تحقیر نشدهایم و غربیها همیشه ما را تجلیل مینمایند و بیشتر از خود ما به گذشتهٔ ما تکیه میکنند.