از پایداری تا پرواز

نادر نادرپور و صدرالدین الهی برای بسیاری از اهالی فرهنگ و رسانه نام هایی آشنا هستند. اولی شاعری بزرگ و محبوب است که در سال ۱۳۷۸ چشم از جهان فروبست و دیگری روزنامه نگاری مجرّب و مبرّز و از بنیانگذاران هفته نامه فرهنگی «کیهان ورزشی» است.
نادر نادرپور از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷، سمت سرپرستی گروه ادب امروز را در رادیو تلویزیون ملی ایران عهده دار بود و برنامه هایی درباره زندگی و آثار نام آوران ادب معاصر ساخت. در مراد ۱۲۵۹ از تهران به پاریس رفت و تا اردیبهشت ۱۳۶۵ در آن شهر اقامت داشت. در بهار ۱۳۶۵ به دعوت بنیاد فرهنگ ایران در بوستون، عازم آمریکا شد و پاره ای از برنامه های ادبی و فرهنگی خود را، چه از طریق تدریس در کلاس ها و چه از راه سخن گفتن در رادیو و تلویزیون آغاز کرد.
صدرالدین الهی نیز به عنوان خبرنگار کیهان و کیهان ورزشی از جبهه های جنگ اول لبنان، جنگ های آزادی بخش الجزایر و بازی های آسیایی و المپیک گزارش تهیه کرده است. او همچنین به نوشتن پاورقی در مجلات «تهران مصور» و «سپید و سیاه» پرداخت و نیز مصاحبه های بسیاری با شخصیت های سیاسی و ادبی ایران و جهان انجام داده است.
الهی از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸ در سمت مدیر گروه روزنامه نگاری و رادیو تلویزیون دانشکده علوم اجتماعی فعالیت می کرد و در سال ۱۳۵۸ برای مطالعات دانشگاهی به دانشگاه سن خوزه و برکلی در کالیفرنیا رفت و پس از آن در آمریکا اقامت گزید.
کتاب حاضر، حاصل مصاحبه هفده ماههٔ صدرالدین الهی با نادر نادرپور است که در مجله «روزگار نو» (چاپ پاریس) از خرداد ۱۳۷۱ تا آبان ۱۳۷۲ صورت پذیرفته و در آن به موضوع شعر نو فارسی، شاعران معروف، سبک ها و فراز و فرودهای یکصد سال شعر نو در ایران پرداخته شده است.
پس از مرگ نادرپور، صدرالدین الهی ویراستاری مصاحبه و ساماندهی آن در قالب کتاب، به محمدحسین مصطفوی که دوست دیرینه، همکار و دستیار اول نادرپور در گروه ادب امروز رادیو تلویزیون بوده، سپرد و از او خواست این کتاب را که سفر و گذری به محتوا و صورت شعر نویین فارسی در یکصد سال اخیر است، دربیاورد.

حتماً برایتان پیش آمده که بعضی روزها مدام به افتضاحی که سر کار به بار آورده‌اید فکر می‌کنید، یا اختلافی را که با همکارتان پیدا کرده‌اید بالا و پایین می‌کنید، یا جروبحث‌هایتـــان را مرور می‌کنیــــد و یاد چیزهایی می‌افتیـــد که باید می‌گفتید اما نگفته‌اید. ما در این اوقات دائماً در حال حرف‌زدن با خود هستیم و پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این گفت‌وگوهای درونی با خودمان آن‌قدر زیاد است که گویی در دقیقه چهار هزار کلمه به زبان می‌آوریم. ایتن کراس، استاد دانشگاه میشیگان و از پیشگامان حوزۀ کنترل ذهن، معتقد است این مکالمات شیوۀ زندگی‌ شخصی ما و روابطمان با دیگران را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند و اگر نتوانیم آن‌ها را مهار کنیم ذهنی آشفته و اراده‌ای ضعیف خواهیم داشت. او در این کتاب ریشه‌های نشخوارهای ذهنی را بررسی می‌کند و فایده‌ها و آسیب‌های آن را بر می‌شمرد و راه‌هایی پیشنهاد می‌کند که بتوانیم وراجی‌های ذهنمان را مهار کنیم و گفت‌وگوهای درونی مؤثری با خود داشته باشیم. فروشگاه اینترنتی 30بوک

این کتاب حاصل گفت‌وگویی مفصل با ادوارد سعید، استاد فقید دانشگاه کلمبیا، است. سعید در این گفت‌وگو از دوران کودکی، تحصیل، و خانواده و تبار فلسطینی خود سخن می‌گوید. از علاقه‌مندی‌هایش به ادبیات، سینما و بیش از همه موسیقی یاد می‌کند و سرمنشأ اندیشه انتقادی و شکل گرفتن ایده کتاب معروفش «شرق‌شناسی» را شرح می‌دهد.

مجموعه پیش رو، شامل پرسش هایی مشترک از شاهنامه نویسان برجسته ایران و جهان است؛ در راستای طرحی که هم زمان با روز بزرگداشت (فردوسی) و پاسداشت زبان فارسی در خردسرای فردوسی زیر نظر استاد دکتر (محمدجعفر یاحقی) آغاز شد و هدف آن افزون بر بررسی دقیق تر و آسیب شناسی مسائل روز شاهنامه پژوهی و شناسایی مسیرهای ممکن این شاخه از فرهنگ، کنار هم نشاندن آرای مختلف پژوهشگران در زمینه ای واحد و دست یافتن خانواده بزرگ ادب حماسی به نتایج حاصل از آن است. این مهم جز از طریق گفت و گوی مستقیم و دریافت آرا و دیدگاه های دانشمندان و متخصصان محقق نخواهد شد. این مجموعه، گامی در این مسیر است و نتیجه آن پاسخ های گوناگون به پرسش های مشترک؛ تا برای علاقه مندان آموزنده و برای دانشجویان همچون کلاس درس و برای متخصصان گشاینده باب بحث و گفت و گو باشد و...

یکی از مهمترین تالیفات نولدکه «حماسه ملی ایران» است که بزرگ علوی آن را به فارسی ترجمه کرده است. دیدگاه های مطرح شده در کتاب «حماسه ملی ایران»، ابتدا در جلد دوم کتابی به نام «اساس زبان شناسی ایران» در سال های 1895-1904 به چاپ رسید و سپس در سال 1920 در قالب یک اثر جداگانه در شهرهای برلن و لایپزیک منتشر شد. پس از آن در سال 1930باگدانوف خاورشناس روسی ساکن هند، ترجمه انگلیسی این اثر را منتشر کرد. ترجمه فارسی این اثر در سال 1309، یعنی زمانی که سعید نفیسی کار چاپ و نشر مجله شرق را عهده دار شد، بنا به درخواست وی از بزرگ علوی، از زبان آلمانی به فارسی انجام شد و قسمت هایی از این کتاب در شماره هایی از این نشریه به چاپ رسید. پس از توقف چاپ مجله شرق، سرانجام این کتاب در سال 1327خورشیدی، با پی گیری و توصیه سعید نفیسی برای اولین بار توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد.

مایلز کینگتن، نویسنده همصحبتی با خیال، بخش نخست کتاب حاضر، از طنز نویسان نامی بریتانیاست که مقالات و برنامه های رادیو- تلوزیون او شهرت جهانی دارد. این گفت و گوهای خیالی ابتدا از رادیو پخش شد و بازیگران سرشناسی نقش چهره های تاریخی را ایفا کردند. اما بخش دوم کتاب گفت و گو با واقعیت از منابع گوناگون است و...

رار گرفتن عدد 100 برابر هر نامی، آدمی را فکری یک قرن حیات و تاریخ می‌کند، برابر نامی با طنینی چنان که حکایت از سده‌ای سراسر کنشگری و زیست روشنفکرانه‌ی پیوسته و پایان‌ناپذیر است، مسئله را شکل و فرم دیگری می‌دهد؛ صد سالگی ابراهیم گلستان از همین‌رو واجد اهمیتی‌ست که ما را در پایان یک قرن زندگی، مجبور می‌کند به لایه‌های مختلف زندگی و زمانه‌ی روشنفکر رجوع کرده و چگونگی گلستان‌شدن و بودن را واکاوی کنیم. روشنفکری که می‌توان گفت تقریبا هیچ کار روشنفکرانه‌ای نبوده که او در کمال به انجام نرسانده باشد، از نوشتن داستان و مقاله و ترجمه تا عکاسی و فیلمسازی، مستند و داستانی و... . صد سال زندگی او، با بیش از هشت دهه کار فکری مستمر، یکی از بهترین نمونه‌ها برای فهم چندوچون انگاره‌ی روشنفکری ایرانی در قرن 1300 خورشیدی‌ست و کتاب «از آینه تا خشت: 100 سال زندگی ابراهیم گلستان» سعی کرده زندگی‌نگاره‌ای مدون و مستند باشد پیرامون یکی از یگانه‌ترین انسان‌های تاریخ ایران. «محمدرضا رهبریان در این کتاب از زادگاه و خانواده‌ی گلستان آغاز کرده و بخش‌های گوناگون زندگی او از کودکی در شیراز، تحصیل، فعالیت سیاسی، روزنامه‌نگاری، ادبیات، سینما و ... رو زیر نظر گرفته و در کنار همه‌ی اینها، به خانواده، عقاید و آدم‌های مهم زندگی‌اش پرداخته و در مجموع توانسته تصویری روشن و قابل اتکا از مردی ارائه دهد که هرکاری کرده و هر بالاپایینی در زندگی‌اش داشته، هیچ‌گاه از روشنفکری و کار روشنفکرانه درمعنای زیست خلاق و متعهد به حقیقت، دست برنداشته است.